در کابینه رئیسی چه کسانی حضور دارند
کابینه رئیسی هیات دولتی متکثر و متنوع با حضور همه جریان‌های سیاسی یا کابینه‌ای یکدست اصولگرا باشد ، اولی در صورت وقوع از شگفتی‌های سیاست و دومی قابل پیش بینی‌ترین رویداد محتمل با توجه به تجربه چهار دهه اخیر است. پیش بینی اعضای هیات دولت در دوره های پیشین انتخابات با توجه به تفکر سیاسی رییس جمهوری منتخب و یا حتی نزدیکی وی به یک جریان سیاسی، قابل پیش بینی بود. این رویه پیش بینی درباره کابینه رئیسی و دولت سیزدهم هم گرچه تا پیش از این به سیاق قابل پیش بینی و گمانه زنی بود اما اکنون تاکیدات وی و برخی از چهره های اصولگرا مبنی بر بهره گیری از همه طیف های سیاسی فارغ از انتساب آن ها به جناحی خاص، دو گمانه را در رسانه ها و گعده های سیاسی در باره کابینه رئیسی پررنگ تر از بقیه ساخته است.گمانه نخست و البته محتمل تر؛ در کابینه رئیسی حضور اصولگرایان از هر طیفی به عنوان حامیان رییسی در انتخابات است، حتی اگر او بارها و بارها بر حضور مستقل خود تاکید کرده باشد.
گزینه دوم اما حضور همه سلایق سیاسی در کابینه رئیسی از اصولگرا و اصلاح طلب و اعتدالی است. برای هر دو احتمال نشانه هایی در اظهارات رییس جمهوری منتخب و برخی همفکران وی وجود دارد اما در میان این گمانه زنی‌ها نکته اساسی و مهم انتظارات جامعه از دولت و کابینه آینده است که به نظر می‌رسد؛ بیش و پیش از آنکه در پی حضور شخص و گروهی خاص باشد، در پی بهره گیری از همه نیروها و امکانات برای بهبود هرچه سریع تر شرایط اقتصادی و سیاسی کشور است.
یکدستی دولت ممکن است جامعه و یا حتی جریان اصولگرا را تحت تاثیر قرار دهد
روزهای نیمه پاییز سال گذشته؛ دقیقا همان زمان‌هایی که دو نهاد اجماع ساز اصولگرایان؛ یعنی شورای ائتلاف و وحدت گزینه اصلح و مقبول خود برای انتخابات ریاست جمهوری را آیت الله رییسی معرفی کردند؛ قابل پیش بینی بود که با پیروزی وی در انتخابات بیشترین اسامی کابینه را اصولگرایان تشکیل دهند. با این همه رییس جمهور منتخب چه در زمان ثبت نام و چه در بحبوحه تبلیغات انتخاباتی و چه در روزهای پس از پیروزی در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بارها بر حضور مستقل خود در انتخابات تاکید کرده است. با این همه بیشترین احتمال‌ها از کابینه وی حول محور چینش از میان طیف های مختلف اصولگراست از رادیکال ترین این جناح تا معتدلین و تکنوکرات ها تا نامزدهایی که به نفع وی انصراف دادند؛ همگی از گزینه های مطرح شده در کابینه آیت الله رییسی هستند. گمانه ای که در صورت وقوع دولتی یک دست اصولگرا به وجود می آورد که در کنار مجلس اصولگرا از یک سو پایانی بر رقابت های جناحی و آغازی بر کاهش تنش ها و اصطکاک سیاسی خواهد بود و از سوی دیگر پیامدهای این یکدستی هم ممکن است کل جامعه و یا حتی جریان اصولگرا را تحت تاثیر قرار دهد.
اصولگرایان به هر حال سال هاست برای حضور در کابینه ای تماما اصولگرا انتظار کشیده اند و اکنون وقت حضور و به رخ کشیدن کارایی به رقیب اصلاح طلب و اعتدالی است.
نگرانی اصلاح طلبان و اصولگرایان بخاطراستفاده از نیروهایی خاص در کابینه دولت منتخب
برخی از آن ها نیز مانند «امیرحسین قاضی زاده هاشمی» نماینده مجلس و از نامزدهای انتخابات به صورت صریح از تلاش‌ها برای یکدست کردن قوا سخن گفته تا اصل یکدستی قوا و کابینه گریزناپذیر باشد مگر آنکه نگاهی به سیاق و منش آیت الله رییسی طی چند سال گذشته داشته باشیم. سیاقی که به نظر می رسد با چنین برداشتی از کابینه چندان موافق نیست و بیش و پیش از آنکه در پی جناحی گری باشد در پی حضور همه سلایق است. گزاره ای که نشانه ای از آن دیدار برخی از مدیران مسوول رسانه های اصلاح طلب با ایت الله رییسی در دوران تبلیغات انتخاباتی و اظهارات آنان پیرامون خط مشی وی در دوران ریاست بر قوه قضائیه است.
با این وجود شماری از علاقمندان به آینده و سرنوشت کشور هم از میان اصلاح طلبان و هم اصولگرایان نگران دخالت‌ها و فشارها بر رییس جمهوری منتخب به منظور استفاده از نیروهایی خاص در کابینه هستند.
پیش از این روزنامه جوان از مهم‌ترین رسانه های اصولگرا و از حامیان آیت الله رییسی درباره فشارها و سهم خواهی‌های مربوط به کابینه هشدار داده و از وی خواسته بود تا تن به خواست ها و فشارها ندهد.
در تازه ترین توصیه‌ها و هشدارها هم «حسین مظفر» عضو اصولگرای مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اینکه اصلاح طلب یا اصولگرا بودن در کابینه آینده مهم نخواهد بود؛ تصریح کرده است: «آفت مدیریت کشور را سهم خواهی چه از اصولگرایان و چه از سوی اصلاح طلبان می‌دانم.
رئیس جمهور را باید آزاد گذاشت چون او در قبال قانون اساسی و کشور و مردم پاسخگو است، او رییس اجرایی کشور و شخص دوم کشور است لذا اینکه بخواهد با سهم خواهی مدیریت‌ها را انتخاب کند اصلا به صلاح نیست. »
خود رییس جمهوری منتخب هم با تاکید بر اینکه که نزدیکانش در کار وی نه دخالت کرده و نه می کنند؛ تصریح کرده است: «بنای ما در دولت جدید آن است که با همه کسانی که در جای جای دولت کنونی فعالیت دارند مشروط بر توجه داشتن به دغدغه های مردم، همکاری کنیم، شرط همکاری با دولت جدید، قبول داشتن من نیست، افراد باید کرامت مردم را حفظ کنند و از کار آنان گره گشایی نمایند، در این صورت می‌توانند همکار دولت باشند. »
اگر این اظهارات و رویه توجه به تمام سلایق در دولت اجرایی شود می‌توان احتمال شگفتی در کابینه را هم بالا توصیف کرد. کابینه ای متکی بر وفاق ملی و با حضور اصولگرایان و اصلاح طلبانی که توان کاستن از مشکلات کشور را دارا هستند.
کابینه ای که نشان می دهد آیت الله رییسی نه در مقام سخن که در عمل به عنوان رییس جمهور تمام مردم ایران در پی تشکیل کابینه ای مشتکل از سلایق مختلف سیاسی است. کابینه ای که بار دیگر مهر تاییدی بر مستقل بودن وی از جریان سیاسی خاص خواهد زد و امیدهایی را که به دلیل رویه‌های تایید صلاحیت یا رویدادهای دیگر در انتخابات کمرنگ شده بود بار دیگر زنده خواهد کرد. کابینه ای که به دور از تندروی که به گفته رییس جمهوری منتخب شرط حضور در آن، نه قبول داشتن شخص وی بلکه حفاظت از کرامت مردم باشد.
کابینه آینده آیت الله رییسی می‌تواند نیش باشد و هم نوش
به هر حال واقعیات جامعه ایران با فروکش کردن تب و تاب انتخابات آشکار شده و پروسه چینش کابینه، اتخاذ تصمیمات و اقدامات را برای دولت آینده با دشواری هایی مواجه کرده است. واقعیت آن است که مردم در بحران تحریم و کرونا و دشواری معیشت بیش از هر شخص و شخصیت کابینه ای آرام و پرتلاش می خواهند. مردم تحمل تنش های بین قوه ای و نهادی را ندارند از شعارزدگی های آرمانی خسته اند و در پی کاستن از بارهای متنوعی هستند که بر دوش جسم و ذهن خود احساس می کنند.
از این رو کابینه آینده آیت الله رییسی هم می‌تواند نیش باشد و هم نوش. هم می‌تواند با کنار هم چیدن سیاستمداران و اقتصاددانان و جامعه شناسان و فرهنگیان متخصص در کنار هم باری از دور مردم برداشته و نیشترهای زندگی آنان را مرهم باشند و هم می‌تواند با دعوت از تندورهایی که خود را صاحب دولت و سهیم در پیروزی می دانند؛ تنها به شعارهایی نه چندان قابل قبول بپردازد و از واقعیتِ متن زندگی مردم چشم بپوشد. انتظارات جامعه از کابینه آینده رفاه اقتصادی و آرامش سیاسی در کشور است و به نظر می رسد آیت الله رییسی با راه اندازی سامانه هایی برای معرفی وزرای آینده از خود مردم خواسته است که اعضای کابینه ای را که می تواند این خواسته ها را به مرحله اجرا درآورد؛ معرفی کنند.
