چرا دچار تنگی کانال نخاعی می شویم!!؟
جراح متخصص مغز و اعصاب گفت: فشار فیزیکی بیش از حد، رفتارهای شدید با ستون فقرات، نشستنهای طولانی و رانندگیهای طولانی، باعث آسیب به دیسک میشود.
علیرضا طبیب خویی، جراح متخصص مغز و اعصاب و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در پاسخ به این سوال که علت تنگی کانال نخاعی چیست؟ گفت: فشار فیزیکی بیش از حد، رفتارهای شدید با ستون فقرات، نشستنهای طولانی و رانندگیهای طولانی، باعث آسیب به دیسک میشود.
وی ادامه داد: دیسک آسیب دیده با داخل شدن به کانال نخاعی باعث تنگ شدن آن میشود. این بیماری بیشتر در افراد بالای 50 سال دیده میشود.
خویی تأکید کرد:دیسک کمر و گردن در دوران میانسالی فعال میشود، دیسکها و زوائد استخوانی با ورود به کانال نخاع باعث تنگ شدن آن میشوند.
هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: تنگی کانال کمری را میتوان آرتروز ستون فقرات نامید.گاهی مفصلهای آسیب دیده با وارد شدن به کانال نخاعی باعث گزگز در پاها میشوند؛
همچنین فشار بر عصبهای ناحیه کمری باعث کم شدن توان فرد و درد شدید میشود.
وی گفت: از مشخصه اصلی این بیماری، درد شدید پاها پس از شروع به راه رفتن است که به مرور با گذشت زمان و افزایش درد، فرد کاملا ناتوان و خانه نشین میشود. در این حالت مهمترین کمک جراحی است تا افراد بتوانند راه بروند و زندگی فعال تری داشته باشند.
کارشناس برنامه به جراحی به موقع این بیماری تا قبل از درگیری عصبهایی که کنترل ادرار و مدفوع را به عهده دارند، تاکید کرد و افزود:جراحی پس از این مرحله با احتمال کمتری بازگشت کنترل ادرار و مدفوع فرد را را به دنبال خواهد داشت.
هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران تاکید کرد: هدف اصلی از این جراحی بازگرداندن توانایی راه رفتن به بیمار است.
طبیب خویی در پاسخ به این سوال که آیا به جز جراحی، درمانهای دیگری برای این بیماری وجود دارد؟ گفت:در مراحل اولیه بیماری با تقویت عضلات ستون فقرات مانند فیزیوتراپی و آبدرمانی، مصرف دارو و طب سوزنی میتوان علائم بیماری را بهبود بخشید.
وی همچنین از تزریق(مواد ضد درد وکورتون) داخل کانال کمری برای برطرف کردن التهاب عصبهای آن ناحیه و در موارد نادری لیزر درمانی نام برد.
کارشناس برنامه از بالا بودن وزن به عنوان فاکتور خطر اینگونه جراحیها نام برد و گفت: به بیمار توصیه میشود قبل از انجام عمل جراحی با رژیم غذایی و در صورت امکان آب درمانی وزن خود را کاهش دهد.
طبیب خویی در پاسخ به این سوال که لیزر درمانی در تنگی کانال کمر چه نقشی دارد؟، گفت: لیزر روشی است برای کم کردن حجم دیسکی که بیرون زده است؛ البته در افرادی که رباطها و مفاصل بزرگ شده و باعث تنگی کانال گشتهاند لیزر دیسک، درمان مناسبی نخواهد بود.
تنگی کانال نخاعی دلایل زیادی دارد. وجه مشترک همه این مشکلات این است که با ایجاد تغییر در ساختار ستون فقرت باعث باریک شدن فضای اطراف نخاع و ریشه های عصبی ستون فقرات میشوند. در این وضعیت طناب نخاعی یا ریشه های عصبی فشرده میشوند و در نتیجه بیمار دچار کمر درد یا سیاتیک میشود.
علل تنگی کانال نخاعی عبارتند از :
رشد بیش از حد استخوانی یا زائده استخوانی: زائده استخوانی وضعیتی است که باعث تجزیه غضروف مفاصل از جمله مفاصل ستون فقرات میشود. غضروف پوشش مفاصل است. با از بین رفتن غضروف، استخوان ها روی یکدیگر ساییده میشوند. بدن در واکنش به این وضعیت شروع به رشد استخوان جدید میکند. به این وضعیت خار استخوانی یا رشد بیش از حد استخوان گفته میشود. خارها یا زائده های استخوانی روی مهره های ستون فقرات به سمت کانال نخاعی پیشرفت میکنند، فضا را باریک میکنند و اعصاب ستون فقرات را تحت فشار قرار میدهند. بیماری پاژه استخوانی هم میتواند باعث رشد بیش از حد استخوان در ستون فقرات شود و اعصاب را تحت فشار قرار دهد.
دیسک ها برآمده یا فتق دیسک: بین هر مهره یک بالشتک صاف و گرد (دیسک بین مهره ای ) قرار دارد که به عنوان ضربه گیر در طول ستون فقرات عمل میکند. خشک شدن و مسطح شدن دیسک های مهره ای ناشی از افزایش سن و ترک خوردن لبه بیروی دیسک ها است که باعث میشود مرکز ژل مانند این دیسک ها از لایه بیرونی ضعیف یا پاره شده خارج شوند. سپس دیسک برآمده روی اعصاب اطراف فشار وارد میکند.
علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟
در مواردی که تنگی کانال نخاعی برای اولین بار ایجاد میشود بیمار هم ممکن است علائم داشته باشد هم نداشته باشد. تنگی کانال نخاعی معمولا به آرامی ایجاد میشود و با گذشت زمان بدتر میشود. اگر چه تنگی کانال نخاعی میتواند در هر نقطه ای از ستون فقرات رخ دهد اما نواحی کمر و گردن بیشتر دچار این مشکل میشوند. علائم این بیماری برای افراد مختلف متفاوت است. این علائم ممکن است ثابت نباشند.
علائم تنگی کانال نخاعی کمر عبارتند از:
درد در ناحیه کمر: درد در برخی موارد شبیه به یک درد خفیف یا حساسیت یا سوزش است. این درد ممکن است ثابت نباشد.
سیاتیک: درد سیاتیک دردی است که از لگن شروع میشود. درد سیاتیک تا پایین پا کشیده میشود و معمولا ناشی از دیسک کمر و تنگی کانال نخاع است.
احساس سنگینی در پاها که ممکن است منجر به گرفتگی در پاها شود.
بی حسی یا گزگز باسن و پا
ضعف ساق پا (با بدتر شدن تنگی کانال نخاعی)
دردی که هنگام ایستادن طولانی مدت، راه رفتن یا حرکت در سراشیبی بدتر میشود
دردی که هنگام خم شدن، راه رفتن در سربالایی یا نشستن افزایش میابد
از دست دادن کنترل مثانه یا روده (در موارد شدید)
علائم تنگی ستون فقرات گردن عبارتند از:
گردن درد
بی حسی یا گز گز بازو، دست یا پا: این علائم را میتوان را در ناحیه تحت فشار عصب ناشی از دیسک گردن احساس کرد.
ضعف بازو، دست و پا
مشکلات تعادلی
از دست دادن عملکرد دست مانند مشکل در نوشتن یا بستن دکمه پیراهن
از دست دادن کنترل مثانه یا روده (در موارد شدید)
چه روش هایی برای درمان تنگی کانال نخاعی وجود دارد؟
روش درمان به علت علائم، محل مشکل و شدت علائم شما بستگی دارد. اگر علائم شما خفیف باشند پزشک شما ممکن است ابتدا برخی روش های خود مراقبتی را برای شما توصیه کند. اگر این درمان های موفقیت آمیز نباشند و یا علائم شما بدتر شوند پزشک ممکن است فیزویوتراپی، دارو و در نهایت جراحی را پیشنهاد کند.
درمان های خودمراقبتی عبارتند از:
گرما
گرما معمولا روشی مناسبی برای کاهش درد آرتروز است. گرما جریان خون را افزایش میدهد و باعث شل شدن عضلات و تسکین درد مفاصل میشود. هنگام استفاده از کمرپس های گرم مراقبت باشید دما خیلی بالا نباشد تا دچار سوختگی نشوید.
سرما
اگر کمپرس گرم علائم شما را کاهش نداد از کمپرس های سرد استفاده کنید. معمولا بهتر است کمپرس یخ را 20 دقیقه روی ناحیه اسیب قرار دهید سپس 20 دقیقه به آن ناحیه استراحت دهید. کمپرس سرد تورم، حساسیت و التهاب را کاهش میدهد./مشرق