اخبار سلامت | اخبار تغذیه
شایع ترین بیماری کبدی چیست؟ | ویتامین D آب روی آتیش برای کبدچرب
عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم پزشکی فسا درباره طرح پژوهشی که محققان درباره کبد چرب انجام دادهاند، گفت: نتیجه این پژوهش نشان داد حفظ سطح ویتامین دی در حدود ۲۰ الی ۲۵ نانومول بر لیتر برای مردان و زنان در جمعیت ایرانی میتواند از ابتلا به کبد چرب پیشگیری کند.
کبد چرب یا جگر چرب (به انگلیسی: Fatty liver) در پزشکی حالتی برگشتپذیر از تجمع واکوئولهای چربی در سلولهای کبدی است که با التهاب کبد مشخص میشود که بین اکثر مردم به عنوان تنبلی کبد معروف است.
کبد چرب ممکن است در افرادی که الکل مصرف میکنند ایجاد شود. ولی در ایران این بیماری علل دیگر دارد و «کبد چرب غیرالکلی» نامیده میشود. وجود چربی در کبد طبیعی است، اما اگر این میزان از چربی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، فرد به بیماری کبد چرب دچار شدهاست. کبدچرب نشانهٔ خاصی ندارد اما بعد از رعایت نکردن و پیشروی این بیماری در کبد باعث سوءهاضمه شود.
دکتر رضا همایونفر با بیان این که حدود ۲۱۰۰ نفر از مردم تهران به صورت انتخاب تصادفی وارد این مطالعه شدند، درباره جزئیات این طرح پژوهشی گفت: این مطالعه با مشارکت دانشگاه علوم پزشکی فسا و دانشگاه علوم پزشکی بهشتی انجام گرفت و طی آن، وضعیت کبد چرب و سطح ویتامین دی در افراد مورد مطالعه، بررسی شد.
وی افزود: نتایج این پژوهش نشان میدهد در جمعیت مورد بررسی، حدود ۳۴ درصد دارای کبد چرب هستند. این نتیجه تقریبا نتایج مطالعات دیگر را تایید می کند. مطالعات مشابه انجام شده در میان ایرانیان و کشورهای منطقه شیوع کبد چرب غیرالکلی را بین ۳۰ تا ۴۰ درصد میدانند.
عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم پزشکی فسا با بیان این که در این پژوهش، سطح ویتامین دی نمونه مورد بررسی قرار گرفت، افزود: بررسیها نشان داد که سطح ویتامین دی افراد مورد مطالعه وضعیت نامناسبی دارد. در کل جمعیت مورد بررسی، هیچکس سطح ویتامین دی کافی را نداشت و همه با درجات مختلف کمبود ویتامین دی داشتند.
همایونفر ادامه داد: اگر میزان ویتامین دی در خانمها کمتر از ۱۸ نانومول بر لیتر و اگر برای آقایان کمتر از ۲۱ نانو مول بر لیتر باشد خطر ابتلا به کبد چرب در این افراد بیشتر میشود. نتیجهگیریکه ما کردیم این بود که حفظ سطح ویتامین دی در حدود ۲۰ الی ۲۵ نانومول بر لیتر برای مردان و زنان در جمعیت ایرانی میتواند از ابتلا به کبد چرب پیشگیری کند.
وی با اشاره به اهمیت ویتامین دی اظهار کرد: ویتامین دی از موضوعاتی است که اخیرا خیلی جذاب شده و مطالعات زیادی در خصوص آن انجام گرفته؛ مثلا تاثیر ویتامین دی بر کنترل قند خون یا خطر ابتلا به سرطان در پژوهشها بررسی شده است. مطالعات نشان داده گیرنده ویتامین دی با بیان حدود ۲۰۰ ژن از ژنهای مربوط به متابولیسم بدن ارتباط دارد و به همین دلیل، گستره وسیع بیماریهایی که تحت تاثیر کمبود ویتامین دی قرار میگیرند کاملا قابل توجیه است.
به گفته این پژوهشگر، یکی از مهمترین چیزهایی که میتواند در بحث کبد چرب غیرالکلی و ارتباطش با ویتامین دی مورد بررسی قرار بگیرد این است که تحقیقات نشان داده کمبود ویتامین دی سطح التهاب را در بدن افزایش میدهد و التهاب یکی از قویترین ارتباطها را با کبد چرب غیرالکلی دارد به همین دلیل محققان این پژوهش، احتمال میدهند کمبود ویتامین دی ریسک ابتلا به کبد چرب را بیشتر کند.
همایونفر در ادامه با بیان این که مصرف مداوم مکملها برای افزایش سطح ویتامین دی بدن از لحاظ پزشکی چندان جایز نیست، گفت: به جای مصرف مداوم مکملها پیشنهاد میکنیم افراد دچار کمبود ویتامین دی سبک زندگی خود را تغییر دهند و سعی کنند مواجهه خود را با نور آفتاب که اصلیترین منبع ویتامین دی میتواند باشد افزایش دهند. در حد 10 دقیقه تا یک ربع در معرض آفتاب قرار گرفتن فرد را دچار آفتابسوختگی نمیکند اما باعث میشود ویتامین دی مورد نیاز بدن ساخته شود.
شایعترین بیماری کبدی چیست؟
انواع مختلفی از بیماریهای کبدی از جمله هپاتیت، بیماری کبد چرب، سرطان کبد، فیبروز، سیروز و نارسایی کبدی وجود دارد که هر کدام باعث بروز علائم خاصی میشوند؛ در صورت بروز این علائم هشداردهنده، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
انواع مختلفی از بیماریهای کبدی از جمله هپاتیت، بیماری کبد چرب، سرطان کبد، فیبروز، سیروز و نارسایی کبدی وجود دارد که هر کدام باعث بروز علائم خاصی میشوند؛ در صورت بروز این علائم هشداردهنده، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
کبد یکی از مهمترین اعضای بدن انسان است که به متابولیسم غذا، ذخیره انرژی و حذف سموم کمک میکند. انواع مختلفی از بیماریهای کبدی از جمله هپاتیت، بیماری کبد چرب، سرطان کبد، فیبروز، سیروز و نارسایی کبدی وجود دارد. هر یک از این بیماریها، مجموعه علائم منحصر به فرد خود را دارد. در حالی که هر نوع بیماری کبد علائم را کمی متفاوت نشان میدهد، همه انواع بیماریهای کبدی ممکن است علائم مشترکی نیز داشته باشند.
علائم هپاتیت چیست؟
هپاتیت نوعی التهاب کبد است که در نهایت میتواند به کبد آسیب برساند و بر عملکرد طبیعی آن تأثیر بگذارد. هپاتیت معمولاً پس از آلوده شدن شما به ویروسهای هپاتیت A، B، C، D یا E رخ میدهد. در برخی موارد، هپاتیت همچنین میتواند به دلیل نوشیدن الکل زیاد یا زمانی که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به خود حمله میکند رخ دهد.
اگر دچار هپاتیت شوید، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- تب
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع
- ادرار تیره
- درد مفاصل
- خستگی
- مدفوع سفالی رنگ
- یرقان یا زرد شدن چشم و پوست
علائم فیبروز کبدی
فیبروز یک بیماری کبدی است که باعث ضخیم شدن بافت کبد میشود. این وضعیت معمولاً به دلیل التهاب مداوم (مداوم) کبد ایجاد میشود که در نهایت منجر به ساخت کلاژن و سایر پروتئینها در کبد میشود.
درنتیجه، کبد شما شروع به تشکیل بافتی میکند که مضر است زیرا میتواند جریان خون را در کبد مسدود یا محدود کند و سلولهای سالم کبد را از بین ببرد.
هنگامی که فیبروز خفیف یا متوسط باشد، ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. با این حال، اگر وضعیت نامساعد کبد پیشرفت کند، احتمالاً به سیروز مبتلا خواهید شد؛ یک نوع شدیدتر از بیماری کبدی که علائم ایجاد می کند.
علائم سیروز کبدی
سیروز وضعیتی است که زمانی رخ میدهد که بافت ناسالم جایگزین بافت سالم کبد شود و منجر به انسداد جریان خون از طریق کبد شما شود. اگر سیروز را تجربه کنید، ممکن است دچار علائم زیر شوید:
- خارش پوست
- خستگی
- حالت تهوع
- از دست دادن اشتها
- درد در سمت راست بالای شکم
- گرفتگی و ضعف عضلانی
- کاهش وزن ناخواسته
اگر وضعیت شما بدتر شود، ممکن است علائم جدی تری را نیز تجربه کنید، مانند:
- تورم در مچ پا، پایین پا یا ساق پا
- خونریزی داخلی به دلیل ترکیدن وریدهای بزرگ در کبد
- آسیت یا تجمع مایع در شکم
- ادرار تیره
- کبودی یا خونریزی
- زردی
- سردرگمی و از دست دادن حافظه
علائم بیماری کبد چرب
بیماری کبد چرب وضعیتی است که در آن چربی اضافی در کبد تجمع مییابد. تجمع چربی میتواند به دلیل بیماری کبد چرب غیرالکلی یا بیماری کبد چرب الکلی باشد. بیماری کبد چرب غیرالکلی میتواند به دلیل بیماریهای زمینهای مانند دیابت نوع ۲، چاقی یا فشار خون بالا ایجاد شود. بیماری کبد چرب الکلی در صورت مصرف الکل رخ میدهد.
هر دو نوع بیماری کبد چرب عمدتاً بیماریهای خاموشی هستند که علائم کمی ایجاد میکنند. اگر علائم بیماری کبد چرب را بروز دهید، احتمالاً درد شکم در سمت راست یا خستگی را تجربه خواهید کرد. مانند فیبروز، بیماری کبد چرب نیز میتواند بدتر شود و باعث سیروز شود. اگر وضعیت شما پیشرفت کند، ممکن است که بعداً علائم سیروز را نیز تجربه کنید.
بهوسیله سونوگرافی میتوان کبد چرب غیرالکلی را تشخیص داد؛ همچنین در این بیماری میزان آنزیمهای کبدی افزایش مییابد که میتوان با آزمایش خون آن را تشخیص داد.
کبد چرب عمدتاً علامت خاصی ندارد و بهصورت اتفاقی در آزمایشات دورهای یا سونوگرافی تشخیص داده میشود، با وجود این در صورت پیشرفت بیماری، ممکن است علائمی همچون احساس ضعف و خستگی، کاهش وزن، کاهش اشتها، تهوع، درد در سمت راست بدن بالای شکم و بزرگ شدن کبد بروز یابد./خبرآنلاین