رتبه بندی معلمان | رتبه بندی فرهنگیان
جنجال جدید مجلس برای رتبه بندی معلمان | چالش جدید فرهنگیان پس از رتبه بندی
علیرضا منادی سفیدان رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی درباره برنامه کمبود نیروی آموزش و پرورش گفت: حدود ۲۰۰ هزار نفر نیروی انسانی با قراردادهای غیر رسمی در آموزش و پرورش وجود دارد که جذب آنها براساس اصول شکل نگرفته و به شکل دعوت به همکاری بوده است و در حال حاضر نیز به شکل حق التدریس، خرید خدمات آموزشی، برون سپاری، پیش دبستان و به شکلهای مختلف مشغول به فعالیت هستند.
طرح رتبه بندی معلمان دغدغهای دیگر در حوزه آموزش و پرورش است که پس از گذشت حدود ۱۰ سال از تصویب آن اکنون تصویب لوایح آن در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است.طرح رتبه بندی معلمان از اقداماتی است که در وهله اول برای ارتقای کیفیت آموزشی و سپس در راستای بهبود وضعیت معیشت معلمان در نظر گرفته شده است.طرح رتبه بندی معلمان یکی از طرح های پر سرو صدای این روزها در مجلس است . زیرا با انجام طرح رتبه بندی معلمان حقوق معلمان افزایش چشمگیری خواهد داشت.در ادامه به آخرین اخبار از طرح رتبه بندی معلمان می پردازیم.
رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس گفت: بعد از رتبه بندی معلمان قانون جنجالی بعدی که کمیسیون آموزش و مجلس بررسی خواهد کرد، رسیدگی به وضعیت کمبود نیرو آموزش و پرورش است. این طرح شامل سرباز معلمها هم خواهد شد.
او ادامه داد: بعد از رتبه بندی معلمان قانون جنجالی بعدی که کمیسیون آموزش و مجلس بررسی خواهد کرد، رسیدگی به وضعیت کمبود نیرو آموزش و پرورش است. این طرح شامل سرباز معلمها هم خواهد شد.
منادی توضیح داد: در واقع نزدیک به یک سال است که هفت طرح در زمینه ساماندهی نیروی انسانی به کمیسیون آموزش ارائه شده که این طرحها در کمیسیون آموزش مجلس ادغام و در کمیته آموزش و پرورش مجلس بررسی شد و خروجی آن یک طرح در قالب هفت ماده است که در کمیسیون مطرح شده است.
موضوع کمبود نیروی انسانی در آموزش و پروش در سالهای اخیر در حال تبدیل شدن به یک بحران است. از سال ۹۰ که دانشگاههای تربیت معلم به دانشگاهی عمومی تبدیل شدند یا در همان سالها جمع بسیاری از معلمان با سابقه با ۲۵ سال بازنشسته شدند، کارشناسان چنین روزهایی را در آموزش و پرورش پیشبینی میکردند. پس از آن هم با اتخاذ سیاستهای غلط در جذب نیرو این موضوع عمق بیشتری پیدا کرد.
از سال ۱۳۸۳ به این سو، سه موضوع مهم اجرای «رتبهبندی»، «سنجش صلاحیتها» و «نظام پرداخت معلمان» با عناوین مختلف در مراجع گوناگونی همچون مجلس شورای اسلامی، هیئت وزیران، شورایعالی انقلاب فرهنگی و شورایعالی آموزش و پرورش مطرح بود و بهصورت یک مجموعه بارها به دولت (آموزش و پرورش) تکلیف شد، اما بهصورت مطلوب و اثربخش به اجرا در نیامد.
نظام رتبه بندی معلمان که طی ماههای اخیر، با فراز و فرودهای بسیاری رو به رو و به علت ابهامات و اشکالات از سوی شورای نگهبان به مجلس برگشته بود، پس از انجام اصلاحات و تایید آن از سوی شورای نگهبان، نهایی و شانزدهم اسفندماه از سوی رئیس مجلس شورای اسلامی به دولت ابلاغ شد.
آخرین اقدام در راستای اجرای نظام رتبه بندی معلمان، تصویب لایحه رتبهبندی معلمان در واپسین روزهای اسفند ۱۳۹۹ بود که کلیات آن در هجدهم خردادماه سال جاری در جلسه علنی مجلس به تصویب رسید و پس از بررسی دو شوری آن، گزارش شور دوم در اختیار هیئت رئیسه مجلس قرار گرفت.
بررسی نهایی لایحه نظام رتبهبندی معلمان، ۲۴ آذرماه جاری در مجلس شورای اسلامی انجام و در نهایت به تصویب نمایندگان و به شورای نگهبان ارسال شد که برای رفع ابهامات و اشکالات دوباره به مجلس شورای اسلامی برگشت. در نهایت لایحه نظام رتبه بندی معلمان ابتدای اسفندماه از سوی نمایندگان مجلس و جهت تامین نظر شورای نگهبان اصلاح و به تصویب رسید.
متن نهایی قانون نظام رتبه بندی معلمان به شرح زیر است:
در ماده ۱ این قانون آمده است که در اجرای جزء (۲) بند «الف» ماده (۶۳) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵/١٢/١۴ و به منظور افزایش کیفی فرآیند تعلیم و تربیت، اعتلای کرامت و منزلت اجتماعی معلمان، استقرار نظام پرداختها براساس تخصص و شایستگیها، عملکرد رقابتی معلمان، مهندسی نیروی انسانی، توسعه مستمر و نظام مند شایستگیهای عمومی، تخصصی، حرفه ای و تربیتی و کیفیت عملکرد معلمان، تقویت انگیزه و رضایت مندی شغلی و ارتقای تعهد و تقویت هویت حرفهای معلمان براساس نقشه جامع علمی کشور و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، نظام رتبه بندی معلمان مطابق مواد این قانون تعیین و اجرا می شود.
در ماده ۲ این قانون به ارائه تعاریف زیر پرداخته شده است:
- معلمان: به افرادی اطلاق می شود که صرفاً رسالت خطیر تعلیم و تربیت دانش آموزان را در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی برعهده دارند؛ مانند آموزگار، دبیر، هنرآموز، مربی امور تربیتی، مشاور واحد آموزشی، مراقب سلامت، نیروهای توانبخشی مدارس استثنائی، مدیر و معاون در واحدهای آموزشی و تربیتی
- شایستگی: ترکیبی است از دانش، مهارت، نگرش، بینش، خلاقیت، نوآوری و ویژگیهای فردی مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که به فرد معلم این امکان را می دهد تا وظایف مربوط به شغل را به طور موفقیت آمیز انجام دهد.
- صلاحیت معلمی: مجموعهای از شایستگیهای ناظر بر جنبه های هویت فردی و حرفه ای (اخلاق و تعهد حرفه ای، دانش تخصصی، دانش و مهارتهای تربیتی) که معلم باید در جهت تقویت و ارتقای توانمندیهای ضروری مرتبط با فرآیند تعلیم وتربیت کسب و برای بهبود مستمر آن تلاش نماید و برآیند شایستگیهای عمومی، تخصصی و حرفه ای است.
- شایستگی عمومی: مجموعهای از صفات و ویژگیهای شخصیتی فرد، شامل باورها، نگرشها، اعتقادات و رفتار مبتنی بر نظام ارزشی، فرهنگی و اخلاقی جامعه اسلامی و نظام آموزش و پرورش کشور است که زمینه را برای انجام کار متعهدانه آماده می کند و پایبندی فرد را به ارزشهای اسلامی و انقلاب اسلامی، قوانین و مقررات آشکار می سازد. این دسته از شایستگیها در طول خدمت مشمولین مورد بررسی و تأیید قرار می گیرد.
- شایستگی تخصصی: مجموعهای از توانمندیهای مرتبط با تسلط بر فرآیند و برآیند دانش تخصصی (موضوع تدریس)، دانش تربیتی و سایر حوزههای دانشی مرتبط با یاددهی – یادگیری، دستاوردها، خلاقیت و نوآوریهای علمی مرتبط، آخرین مدرک تحصیلی و توانایی تفکر علمی و انجام پژوهش در آن حیطه که فرد برای انجام مؤثر وظایف شغلی خود باید از آنها برخوردار باشد.
- شایستگی حرفهای: مجموعهای از توانمندیهای مرتبط با به کارگیری تلفیقی دانش، نگرش و مهارتهای تخصصی و تربیتی و عملکرد رقابتی معلمان در موقعیت آموزشی و تربیتی مبتنی بر نظام آموزشی معیار در جمهوری اسلامی ایران
- تجربه: توانمندیهایی است که افراد مذکور در بند (۱) این ماده در طول سالهای خدمت در حیطه تعلیم و تربیت و مدیریتی مرتبط با معلمی کسب کردهاند.
- نظام رتبه بندی معلمان: نظامی مستقل و ویژه معلمان وزارت آموزش و پرورش است، شامل مجموعه ای از اصول، قواعد و فرآیندهایی که به منظور کسب اهداف مندرج در ماده (۱) این قانون مبتنی بر ارزشهای اسلامی در چهارچوب این قانون طراحی و اجراء می شود.
- رتبه: سطحی از دانش، تواناییها، مهارتها، تجربیات، شایستگیها و عملکردهای فردی و شغلی معلمان است که بر مبنای نتایج ناشی از فرآیند ارزشیابی تعیین می شود.
تبصره- ارزیابی بند (۱ ـ ۳) این ماده در مورد اقلیتهای دینی مصرح در قانون اساسی، بر اساس معیار مندرج در بند «ح» ماده (۴٢) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/٧/۸ خواهد بود.
در ماده ۳ قانون آمده است که معلمان براساس شایستگیهای عمومی، تخصصی و حرفهای و تجربه خود در رتبههای پنجگانه به ترتیب: آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم قرار میگیرند.
در نهایت طی روزهای گذشته لایحه نظام رتبه بندی معلمان که در مجلس شورای اسلامی اصلاح و دوباره به شورای نگهبان برگشته بود، به تایید این شورا رسید و از سوی رئیس مجلس شورای اسلامی به دولت ابلاغ شد.
بر این اساس، آیین نامه اجرایی این قانون باید حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این قانون، توسط وزارت آموزش و پرورش و با همکاری سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی کشور و دو نفر از اعضای کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی تهیه و به تصویب هیئت وزیران برسد.