شوک جدید به بازار خودروهای داخلی!

واردات خودرو آزاد شد، خبری دور از انتظار که تا چند روز قبل توسط نمایندگان مجلس تکذیب می شد و اما امروز در نشست علنی مجلس شورای اسلامی با ۱۷۲ رأی موافق، ۳۸ رأی مخالف و ۳ رأی ممتنع از مجموع ۲۴۳ نماینده حاضر در صحن علنی با اصلاحات کمیسیون صنایع و معادن در ماده ۴ به منظور تامین نظر شورای نگهبان موافقت شد.

ماده ۴ به شرح ذیل اصلاح می‌شود: هر شخص حقیقی یا حقوقی می‌تواند به ازای صادرات خودرو یا قطعات خودرو یا سایر کالا‌ها و یا خدمات مرتبط با انواع صنایع نیرو محرکه یا از طریق واردات بدون انتقال ارز نسبت به واردات خودرو تمام برقی یا دو نیرویی (هیبریدی) یا واردات خودروی بنزینی یا گاز سوز با بر چسب انرژی ب (b) و بالاتر و یا دارای شاخص ایمنی سه ستاره و یا بالاتر بر اساس گواهی‌های استاندارد معتبر، معادل ارزش صادارتی خود اقدام کند.

تبصره ۱- واردات موضوع این ماده، نباد هیچ تعهد ارزی جدیدی برای کشور ایجاد کند.

تبصره۲- سقف تعداد خودرو‌های مجاز وارداتی، هر شش ماه یکبار توسط شورای رقابت و بر اساس میزان کمبود عرضه نسبت به تقاضای موثر خودروی سواری طی یک سال گذشته تعیین می‌شود.

تبصره۳- منحصرکردن، داشتن نمایندگی یا ارائه خدمات پس از فروش، صرفاً از خودروسازان خارجی ممنوع است. سایر مقررات مربوط توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین می‌شود.

تبصره۴- واردات مجدد اقلام صادر شده موضوع این ماده، ممنوع و در حکم کالای قاچاق است.

میلاد بیگی کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه مصوبه اخیر مجلس در خصوص واردات خودرو، ایراداتی دارد که موجب می‌شود اهدافی که در رابطه با آن بیان شده تحقق پیدا نکند، گفت: البته این نکته گفتنی است به دلیل ایراد‌هایی که به این طرح وارد شده است، احتمال بسیار کمی وجود دارد که شورای نگهبان به آن ورود کند و به احتمال زیاد از شورای نگهبان بازگشت پیدا می‌کند.

این کارشناس صنعت خودرو گفت: با توجه به اینکه آقای میرسلیم هم گفته اند در مجمع تشخیص هفته گذشته تصمیماتی در این زمینه داشته اند، این طرح بر خواهد گشت.

بیگی در خصوص ایرادات طرح مجلس در خصوص واردات خودرو، گفت: مهم‌ترین ایراد این این است که امکان ارزش گذاری قطعات و خدمات خودرو در حوزه صادرات نیرومحرکه وجود ندارد و اینکه امکان تشخیص واردات مجدد آن‌ها نیست.

بیگی ادامه داد: یعنی می‌توان یک قطعه‌ای را از کشور خارج کرد و همان را وارد کنیم و این امکان تشخیص وجود ندارد؛ با این عنوان که قطعه‌ای را از کشور خارج کردید، امکان واردات خودرو پیدا کند، در نتیجه باید ارز داخل بازار را جمع آوری کنید و مجدد خودرو وارد کنید، در حالی که برنامه این بوده طرحی را بگذارند که ارز‌های معمولی کشور مصرف نمی‌کند و ارز را خودشان تعیین می‌کند.

او گفت: نکته دیگر این است که بدون انتقال ارز باید این واردات انجام شود و اهمیتی ندارد منشا واردات صورت گرفته چیست، همان که صادرات داشته باشید کفایت می‌کند در حالی که راه برای دور زدن آن‌ها وجود دارد. این مسایل باعث می‌شود شورای نگهبان آن را تایید نکند و طرح خارج شود، فرایند تصویب نیز بسیار عجولانه انجام شد و بدون کارشناسی بوده است.

تاثیر طرح واردات خودرو بر بازار خودرو 

علیلو کارشناس صنعت خودرودر پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه اگر طرح واردات خودرو اجرا شود تاثیری در بازار خودرو خواهد گذاشت و  آیا رقابت ایجاد می‌شود؟ گفت: درست است که واردات ممنوع است، اما در این دولت شاید ممنوعیت واردات ادامه پیدا کند، اما رقابت نمی تواند محدود باشد چرا که راه اندازی خط تولید باز است.

این کارشناس صنعت خودرو بیان کرد: اکنون هر کسی می‌تواند خط تولید را راه بی اندازد حتی می‌تواند از تولید خودرو‌های مونتاژی شروع کند  که این موضوع رقابت ایجاد خواهد کرد. ممکن است برخی تصور کنند واردات آزاد شود، هم قیمت‌ها کاهش می‌یابد هم رقابت ایجاد شود، اما این اتفاق ممکن است رخ ندهد و هیچ رقابتی ایجاد نشود. برای ایجاد رقابت نیاز است ۲ کارخانه همسان با یکدیگر رقابت کنند.

او بیان کرد: ۲ کشتی گیر زمانی که روی تشک می‌روند، از قبل مشخص می‌شود که این ۲ نفر هم وزن هم هستند و شرایط را طوری محیا می‌کنند که با یکدیگر رقابت کنند و آنجا رقابت معنی پیدا می‌کند. اگر بخواهیم خودرو وارداتی را در مقابل خودرو داخلی بگذاریم، بازار خودروهای داخلی تعدیل می شود و ممکن است یک نفر این عقیده را داشته باشد که باید قدرت انتخاب را بالا ببریم، اما آسیب‌های دیگری دارد.

این کارشناس صنعت خودرو گفت: وزارت صمت باید به این سمت رود که خط‌های تولیدی که در گذشته راه اندازی شده، اما تعطیل شده اند، را مجدد راه بی اندازد. نمی‌توان گفت واردات نشود، چون انحصار داریم. تعدد در خط تولید می‌تواند اشتغال زیادی ایجاد کند، واردات باید به موقع آزاد شود.

براساس این گزارش سیدمصطفی آقامیرسلیم در اخطاری با استناد به اصل ۱۱۰ قانون اساسی و سیاست‌های تقویت تولید و پشتیبانی از آن، گفت: دوشنبه هفته گذشته نیز مجمع تشخیص مصلحت نظام با این موضوع مخالفت کرد؛ براساس این اصلاح حتی واردات خودرو‌های معمولی گازسوز نیز آزاد شده است.

نماینده مردم تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی افزود: در دنیا از تولید خودرو‌های دو نیرو حمایت می‌شود چرا که قیمت تمام شده آن دو برابر است.

وی با اشاره به اقداماتی برای تولید خودروی هیبریدی در کشور، اضافه کرد: اگر واردات براساس طرح مذکور صورت گیرد از تولید داخل جلوگیری شده و حتی ممکن است جوانانی که در این زمینه فعالیت کرده اند را نیز دلسرد کند.

روح اله ایزدخواه عضو کمیسیون صنایع و معادن در دفاع از اصلاحات کمیسیون در طرح ساماندهی صنعت خودرو، گفت: در روز‌های اخیر در رسانه‌ها موضوعاتی مانند آزادسازی واردات خودرو مطرح شده حال آنکه موضوع این چنین نیست و منظور تنظیم واردات خودرو در راستای حمایت از تولید داخل است تا از وضعیت مبهم و اشکال آفرین کنونی خارج شویم.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: براساس اطلاعات مرکز آمار ایران در ۱۵ سال اخیر مجموعا کمتر از ۷۰۰ هزار خودرو وارد کشور شده در حالی که تولید داخل بیش از ۱۵ میلیون دستگاه بوده در واقع کل واردات خودرو کمتر از ۵ درصد تقاضای بازار را پوشش داده و از نظر واردات نیز این میزان کمتر از ۳ درصد کل واردات کشور بوده است.

وی با بیان اینکه تصویب اصلاحات کمیسیون درباره طرح ساماندهی بازار خودرو اثر روانی بر بازار دارد، تصریح کرد: در حال حاضر خودرو‌های خارجی در کشور به ۸ برابر نرخ جهانی رسیده است به طور مثال خودرویی که معادل ریالی آن در خارج کشور ۴۰۰ میلیون است در کشور بیش از ۳ میلیارد به فروش می‌رسد چرا که قاعده و قانونی برای واردات خودرو وجود ندارد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم با بیان اینکه کمیسیون ایرادات شورای نگهبان را در اصلاحات خود در نظر گرفته، تصریح کرد: واردات خودرو در این اصلاحات سقف داشته، این سقف به میزانی است که کمبود عرضه را جبران کند.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با بیان اینکه شورای رقابت هر ۶ ماه یکبار سقف میزان رقابت خودرو را مشخص می‌کند، ادامه داد: در این اصلاح تلاش شده که میزان تولید داخل افزایش یابد از سوی دیگر تاکید شده که واردات خودرو نباید تعهد مالی برای دولت ایجاد کند و باید برای واردات از ارز صادراتی یا ارز خارجی استفاده شود.

ایزدخواه با اشاره به اینکه براساس آمار حدود ۲۰ میلیون دلار نزد خانواده‌ها و اشخاص است که بهتر است به جای استفاده از این منبع برای خرید آپارتمان در ترکیه برای کمک به صنعت استفاده شود، ادامه داد: کمیسیون مدافع تولید خودرو‌های هیبریدی و برقی است و در این راستا نیز از مبنا و واحد‌های تولیدی بسیاری بازدید کرده وگام برداشته است./ باشگاه خبرنگاران جوان