زیرآبی هایی که در مواد غذایی باید تشخیص دهیم!!
تقلب در حوزه «غذا» گرم است و سودجویان تلاش دارند با مواد اولیه ارزان‌تر، سود بیشتری نصیب خود کنند و البته که احتمال تقلب برای مواد غذایی گران‌قیمت بیشتر است. در حوزه غذا در عسل تقلب زیاد است.
مدیرکل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو می‌گوید: به عنوان مثال می‌توان گفت که در حوزه غذا در عسل تقلب زیاد است و عسل یکی از رایج‌ترین تقلباتی است که دارد اتفاق می‌افتد. این درحالیست که عسل برای خیلی‌ها به عنوان یک ماده غذایی انرژی‌زا و سودمند تلقی می‌شود. عسلی که از منابع طبیعی استفاده شده، گران قیمت است و برای برخی ممکن است امکان تهیه چنین عسلی سخت باشد. بنابراین این موضوع زمینه‌ای است برای سودجویی و سودجویان با روش‌های مختلف ترکیباتی شبه عسل درست می‌کنند که در آن از رنگ‌ها و شیرین‌کننده‌های مصنوعی استفاده می‌شود که خطرات زیادی را هم می‌تواند متوجه مصرف‌کننده کند.
وی می‌فزاید: در آبلیمو هم تقلبات زیادی داریم، در ادویه‌جات و زعفران هم تقلب زیاد است؛ این درحالیست که این مواد نیز به عنوان طعم دهنده و رنگ دهنده طبیعی در رژیم غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال درباره زعفران با رنگ‌ها و طعم‌های مصنوعی حتی با الیاف گیاهی از نظر ظاهری، موادی شبیه زعفران درست می‌کنند و با قیمت‌های پایین‌تر به فروش می‌رسانند و مصرف‌کنندگان احتمالی این محصولات در معرض خطر رنگ‌ها و طعم دنده‌های مصنوعی قرار می‌گیرند.
تجارت کثیف و عوارضی جبران‌ناپذیر
مدیرکل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو در این باره می‌افزاید: این یک تجارت کثیفی است که توسط برخی‌ها انجام می‌شود و برای این افرادی که معمولا در چنین فعالیتی قرار می‌گیرند خیلی هم مهم نیست کاری که انجام می‌دهند چه آسیبی را به چه افرادی وارد می‌کند. این درحالیست که یک خانم باردار و شیرده ممکن است از این موارد استفاده کند و این‌ها اغلب می‌توانند خطرات سرطان‌زایی و یک سری عوارض عصبی و در برخی موارد نیز عوارض کلیوی و کبدی خطرناکی را ایجاد کنند و این عوارض در برخی موارد برگشت ناپذیر است و هزینه‌ای که بیمار باید بعدا برای درمان آن عوارض پرداخت کند به مراتب بیشتر از تهیه مواد غذایی با کیفیت و سالم خواهد بود.
حداقل توصیه به مردم این است که برای خریدهایشان به مکان‌های مشخصی که در سیستم اقتصادی دارای شناسنامه هستند، مراجعه کنند و از خرید از مکان‌های بدون شناسنامه و بدون هیچ گونه پایه و اساس استفاده نکنند. عرضه محصولات با قیمت کمتر با این تصور که محصول در خارج از مغازه عرضه می‌شود و مالیات پرداخت نمی‌شود و بیمه نیست و با چنین مباحثی کاهش قیمت را توجیه کنند، خیلی از موارد اینگونه نیست و ممکن است سوء استفاده‌هایی شود و حتی می‌تواند در برخی موارد بحث‌های بایوتروریسم هم مطرح باشد؛ به همین دلیل شناخت نسبت به عرضه‌کننده بسیار مهم است.
در همین رابطه خانم تیموری - یکی از کارشناسان آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو درباره تقلبات در زعفران به ایسنا می‌گوید: در سال‌های اخیر تنوع تقلبات زعفران بسیار بیشتر شده؛ به طوری که ماهیت محصول عرضه شده، زعفران نیست و مشابه زعفران قالب‌ریزی می‌شود و رنگ‌های مصنوعی به آنها زده می‌شود. تقلبات دارد حرفه‌ای‌تر می‌شود و در آزمایشگاه‌های غذا و دارو نیز تلاش‌ها بر آن است تا این تقلبات را با تکنیک‌های خاص شناسایی کنیم.
وی تاکید می‌کند که زعفران طبیعی اصل تلخ است (و نه شور یا شیرین)؛ همین تلخی از فاکتورهای طعمی زعفران اصل و طبیعی است.
همچنین مهندس فرحناز غفاری – مسوول بخش رووغن‌ها، چربی‌ها ودانه‌های روغنی آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو درباره ارزیابی حسی سلامت روغن‌ها با بیان اینکه در منزل هیچگونه از روغن‌های قابل مصرف را نمی‌توان از نظر شیمیایی بررسی کرد اما می‌توان ارزیابی حسی کرد، می‌گوید: هر زمان که «روغن زیتون بکر» بوی چمن زنی تازه بوی طراوت و سبزینگی بدهد باید بدانید که کیفیت بسیار خوبی دارد. برخی میوه‌های زیتون نیز بوی موز کال یا گوجه فرنگی کال می‌دهند و این هم یک ویژگی مثبت است. بوهای متفاوت دیگری هم مانند بوی نعنا، بوی شکوفه گل، بوی توت فرنگی، بوی ازگیل و... در کشورهای مختلف دیده شده است که وابسته به نوع زیتون است.
وی درباره تشخیص کیفیت روغن زیتون با حس چشایی، می‌افزاید: وقتی مقداری روغن زیتون را بچشیم و در انتهای گلو احساس تلخی کنیم؛ کیفیت این روغن خوب است؛ در واقع هرچه روغن زیتون تلخ‌تر باشد، بهتر است؛ چون میوه زیتون کال دارای ترکیباتی است که تلخی ایجاد می‌کند و این تازگی روغن را نشان می‌دهد. البته باید بدانید که تلخیِ تیز متفاوت از تلخی عادی است که باید این دو مورد را تمایز داد. حس دیگری که مورد توجه است حس سوزانندگی انتهای گلو است؛ یعنی وقتی روغن را می‌خورید و با بینی نفس می‌کشید در انتهای گلو سوزش شدیدی ایجاد می‌کند که شاید حتی سبب شود اشکی از چشم خارج شود که این نوع روغن هم بسیار خوب است ولی مردم هنوز به آن عادت ندارند
به چه عسلی طبیعی می‌گوییم
عسل طبیعی به شهد گل‌هایی گفته می‌شود که زنبور پس از تغذیه از گیاهان مختلف، آن را فرآوری و تغلیظ کرده و در کندو ذخیره کرده باشد. در صورتی که زنبوران به جای شهد گل‌ها و گیاهان از قند سفید و یا شکر و یا انواع آب میوه‌ها تغذیه کرده باشند محصول آن را نمی‌توان عسل طبیعی نامید.
عسل طبیعی حاصل از شهد گیاهان
پس علاوه بر اینکه عسل را باید زنبور تولید کرده باشد، طبیعی بودن منبع شهد نیز فاکتور مهمی است که عسل طبیعی را از غیرطبیعی متمایز می‌کند.
نکته: عسل طبیعی با عسل ارگانیک متفاوت است. عسل طبیعی ممکن است ارگانیک باشد یا نباشد.
انواع عسل غیرطبیعی یا تقلبی
برای تشخیص عسل طبیعی از غیر طبیعی ابتدا باید بدانیم که روش‌های تولید عسل تقلبی به چه صورت است، زیرا که روش‌های تشخیص هر کدام از آنها متفاوت خواهد بود. به طور کلی ۳ روش برای ایجاد عسل تقلبی وجود دارد و تمامی عسل‌هایی که به صورت تقلبی در بازار وجود دارد جزو یکی از همین سه دسته هستند.
۱. عسل تغذیه‌ای
در این روش کندودار در کنار تغذیه زنبورها از شهد گل‌ها و گیاهان، آنها را با انواع مواد مصنوعی مانند شکر، قند، شیره خرما و یا حتی شیرین‌کننده‌های صنعتی مانند ساخارین تغذیه می‌کند. در این حالت عسل را زنبور تولید می‌کند اما منبع شهد طبیعی نیست.
این کار به این علت صورت می‌گیرد که زنبور در این شیوه (تغذیه با مواد مصنوعی) عسل بیشتری تولید می‌کند و به اصلاح بارگیری کندو افزایش چشم‌گیری پیدا می‌کند. این روش یک روش غیر مستقیم در تولید غیرطبیعی است.
البته ممکن است زنبوردار برای حفظ زنبورها در برخی از فصل‌های سال که گل و گیاه در منطقه وجود ندارد، اقدام به تغذیه مصنوعی آنها کند، که در این صورت مانعی وجود ندارد. اما نباید این عسل به عنوان عسل طبیعی به فروش برسد و تنها باید به عنوان تغذیه زنبوران در فصل سرما باشد./فردای اقتصاد
