بانک جهانی از کاهش فقر مطلق در ایران خبرداد

پایگاه خبری تحلیلی پیشنهاد ویژه :

آمارهای بانک جهانی از کاهش ۳۷درصدی فقر مطلق در ایران طی سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ حکایت دارد. نشان می‌دهد ۰.۵درصد کل جمعیت ایران در فقرمطلق به‌سر می‌برند. این نهاد بین‌المللی فقر مطلق را بر پایه درآمد روزانه 2.15 دلار برای هر نفر (بر اساس شاخص برابری قدرت خرید به‌قیمت ثابت سال 2017) تعریف کرده است و این رقم حداقل مبلغی است که یک نفر برای تأمین نیازهای ضروری زندگی خود به آن نیاز دارد.بر این اساس در آغاز فعالیت دولت سیزدهم نسبت جمعیت دارای فقر مطلق به کل جمعیت در ایران 0.8 درصد بوده است اما این رقم در سال 2021 به 0.7 درصد و در سال 2022 به 0.5 درصد کاهش یافته است.بدین ترتیب فقر مطلق در ایران طی دو سال متوالی کاهشی بوده است.

 نسبت جمعیت دارای فقر مطلق به کل جمعیت طی این مدت مجموعاً 37 درصد کمتر از سال 2020 یعنی سال آخر فعالیت دولت قبل بوده است.نرخ 0.5درصدی فقر مطلق در ایران کمترین نرخ ثبت‌شده برای این شاخص طی 5 سال گذشته بوده است. در سال 2017 نسبت جمعیت دارای فقر مطلق در ایران به کل جمعیت 0.3 درصد بوده که این رقم تا سال 2020 روندی کمابیش صعودی را طی کرده و در این سال به 0.8 درصد رسیده بود.

بانک جهانی یکی از بزرگترین منابع جهانی کمک به توسعه است. مرکز توجه اصلی آن کمک به رفع فقر می باشد. بانک جهانی که نام حقیقی آن “بانک بین المللی ترمیم و توسعه  “است، مهمترین سازمان بین المللی اعتباری است که درخصوص تامین مالی برای توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه جهان فعالیت دارد.

تاسیس این بانک حاصل مذاکرات کنفرانس پولی و مالی ملل متحد است که در ژوئن سال 1944 با مشارکت 44 کشور جهان در آمریکا شعبه ای را ایجاد کرد و سپس از سال 1946 فعالیت خود را رسماً با هدف کمک اعتباری به طرح های عمرانی یا بازسازی که جنبه تولیدی داشته باشند، آغاز نمود.

این بانک موسسات مختلفی را مانند بانک جهانی بازسازی و توسعه (IBRD)، آژانس تضمین سرمایه های چند منظوره (MIGA) ، سازمان همکاری های مالی بین المللی (IFC)، سازمان توسعه بین المللی (IDA) , سازمان بین المللی دریانوردی  (IMO) را تحت پوشش دارد که به برخی از آنها در ذیل اشاره می گردد:

• موسسات تحت پوشش
• بانک جهانی بازسازی و توسعه (IBRD)

بانک جهانی نام دیگر بانک بین المللی توسعه و بازسازی است و با همکاری دو موسسه بین المللی توسعه و موسسه مالی بین المللی, گروه بانک جهانی را تشکیل می دهد. بانک بین المللی توسعه و بازسازی در سال 1944 در کنفرانس برتون وودز همراه با تاسیس صندوق بین المللی پول پایه گذاری شد.

این بانک فعالیت خود را عملا از سال 1946 در واشنگتن آغاز کرد. هدف اصلی بانک اعطای وام برای توسعه و گسترش طرح های تولیدی آن دسته از کشورهای در حال توسعه است که عضو بانک می باشند. این وام ها برای مقاصدی مانند اجرای پروژه های برق، اجاره، راه آهن، احداث بنادر، خطوط لوله گاز، مخابرات، کشاورزی و شیلات، صنعت، لوله کشی آب آشامیدنی، آموزش و پرورش و همچنین برای برنامه های کلی عمرانی از جمله واردات کالاهای صنعتی می باشد.

از حیث عضویت، فقط اعضای صندوق بین المللی پول می توانند به عضویت بانک جهانی درآیند و از سوی دیگر عضویت در بانک جهانی شرط اولیه پذیرفته شدن به عضویت موسسه بین المللی توسعه و موسسه مالی بین المللی می باشد.

موسسه مالی بین المللی (IFC)

موسسه مالی بین المللی در سال 1955 به عنوان یکی دیگر از موسسات وابسته به بانک جهانی تاسیس شد. این موسسه تنها سازمان بین الدولی است که هدف آن کمک به توسعه بین المللی موسسات خصوصی است. موسسه مذکور برای پیشبرد این منظور به موسسات بخش خصوصی کشورهای در حال توسعه بدون گرفتن ضمانت از دولت ها برای بازپرداخت وام، جهت مدرنیزه کردن، بسط و گسترش فعالیت های صنعتی و افزایش بازدهی فعالیت های مذکور، وام اعطا می کند. این موسسه اغلب اقدام به سرمایه گذاری در بنگاه های اقتصادی بخش خصوصی کرده و از سود ناشی از سرمایه گذاری های مذکور کسب درآمد می کند. برای اینکه موسسه نتواند در امور داخلی بنگاه های اقتصادی مداخله کند، در انجام فعالیت های بنگاه از حق رای برخوردار است. بر این اساس موسسه فقط با دراختیار گرفتن حداقل سهام یک بنگاه اقدام به سرمایه گذاری می کند.

ایران و موسسه مالی بین المللی

دولت ایران از اعضای اولیه این موسسه محسوب می شود و به طور رسمی در سال 1335 به عضویت این موسسه درآمده است. دولت ایران دارای 372 سهام که معادل 3 درصد از کل سرمایه پذیره نویسی شده می باشد، است. تا سال 1992 دولت ایران 622 رای داشته که این رقم 5 درصد کل آرای موسسه را تشکیل می داده است.

اهداف IFC

• همکاری با سرمایه گذاران بخشی خصوصی برای تاسیس، اصلاح و گسترش بنگاه های تولیدی که به توسعه اقتصادی کشور منجر شود، بدون آنکه نیاز به تضمین سرمایه گذاری از سوی دولت کشور مزبور باشد.
• جستجو و فراهم آوردن امکانات سرمایه گذاری خصوصی داخلی و خارجی و بهره گیری از مدیریت مجرب و کارآزموده
•  تشویق و کمک به ایجاد شرایط هدایت سرمایه های بخش خصوصی، اعم از داخلی یا خارجی به سوی فعالیت های تولیدی در کشورهای عضو

موسسه توسعه بین المللی (I.D.A)

این موسسه به عنوان یکی از موسسات وابسته به بانک جهانی به دنبال اقدامات ایالات متحده آمریکا در ژانویه 1960 تاسیس شد. هدف این موسسه بهبود وضعیت بدهی کشورهای در حال توسعه می باشد. این موسسه با اعطای وام های سهل ( وام های سهل عبارت از وامی است که دارای نرخ بهره نازل و یا مدت بازپرداخت طولانی و یا دارای هر دو شرط می باشد) به اجرای طرح های صنعتی و تولیدی کشورهای در حال توسعه کمک می کند. موسسه توسعه بین المللی دارای 2 گروه از اعضا است :

گروه کشورهای صنعتی و توسعه یافته و گروه کشورهای کمتر توسعه یافته

کشورهای گروه اول تمام سهم خود را به پول قابل تبدیل پرداخت می کنند و موسسه می تواند تمام آن را صرف اعطای وام نماید. ولی کشورهای گروه دوم یک دهم سهم خود را به پول قابل تبدیل و بقیه را به پول خود پرداخت می کنند و بدون رضایت کشور مربوط موسسه نمی تواند آن را به مصرف وام برساند. به هر حال وام های اعطایی از سوی موسسه توسعه بین المللی با تسهیلات بیشتری نسبت به بانک بین المللی توسعه و ترمیم در اختیار کشورهای وام گیرنده گذارده می شود.

ایران و بانک جهانی

دولت ایران یکی از عضای شرکت کننده در کنفرانس برتون وودز بوده و در نتیجه از موسسین بانک جهانی به شمار می آید. ایران به موجب قانون 6 دی 1324 با سرمایه ای معادل 24 میلیون دلار رسماً عضو بانک جهانی شد. از بدو عضویت, دولت ایران 6 بار افزایش سرمایه داده است و آخرین بار در اسفند 1366 دولت ایران سرمایه خود را تا 3/1329 میلیون دلار افزایش داد. از این تاریخ دولت ایران دارای 13243 رای و 1329 سهم در بانک جهانی است. نخستین وام اعطایی بانک جهانی به ایران در تاریخ 8 مرداد 1338 به امضا رسید. تا سال 1375 از میزان دارایی 151 کشور عضو بانک جهانی, میزان دارایی ایران در بانک در مرتبه چهاردهم قرار دارد./خبرگزاری تسنیم