جنجال جدید آقای شهردار!

پایگاه خبری تحلیلی پیشنهاد ویژه :

علیرضا زاکانی، شهردار تهران در حکمی مرتضی امیری اسفندقه را به عنوان دستیار ویژه در حوزه شهر و ادبیات فارسی منصوب کرد.

مرتضی امیری اسفندقه شاعر متولد ۱۳۴۵ اصالتاً اهل اسفندقه (شهرستان جیرفت، استان کرمان) است.

انتصاب جنجالی داماد علیرضا زاکانی در شهرداری

پس از انتقادت فراوان و فشار افکار عمومی سرانجام زاکانی حکم داماد خود را لغو کرد.

زاکانی در نامه‌ای نوشت: در برنامه‌ای که به شورای شهر ارائه کردم، هوشمندسازی کامل مدیریت شهری آنچنان اهمیت داشت که این حوزه را از ابتدا شخصا به عهده گرفتم. یکپارچه‌سازی و دسترسی به داده‌ها و اطلاعات حساس محرمانه نیازمند ایجاد تمرکز مسئولیت در فردی متخصص و کاملا مورد اعتماد و دارای فهم مشترک در کنار اینجانب بود.

آنچنان که این مسئله حتی از برخی مناصب حساس و نظارتی سپرده شده به نزدیکترین بستگان مسئولان تراز اول که در ادوار گذشته تایید شده بود هم برایم مهم‌تر و حیاتی‌تر بود. برای رسمیت بخشیدن و رعایت شفافیت حکم رسمی صادر کردم و برای پرهیز از مضرات احتمالی به دفتر خود دستور دادم هیچگونه اثر استخدامی، مالی و حق امضا بر آن مترتب نباشد. اما این انتصاب به دلیل نسبت فامیلی، موجب شکل‌گیری ابهام و گلایه در برخی دلسوزان انقلاب و دلخوری مردم عزیزتر از جانم شد. مردمی که از ابتدای انقلاب همواره خود را در سنگر جانفشانی و فداکاری برای آن‌ها دیده‌ام.

می‌خواهم برای مردم نوکری کنم و شهر با رای و نظر مردم اداره شود. با احترام به نظر این، ولی نعمتان انقلاب حکم صادره برای آقای حیدری را ملغی می‌کنم.

گفتنی است زاکانی و چمران، رئیس شورای شهر پیشتر انتصاب حیدری را بدون اشکال دانسته بودند و در چند روز گذشته برخی نزدیکان شهردار سعی در توجیه این انتصاب داشتند. 

پشت پرده اختلاف بین زاکانی و شورای شهر

گویی شورای شهر و شهردار تهران پس از گذشته حدود ۳ ماه از آشنایی با یکدیگر، به چالش‌هایی رسیده‌اند. این را مرور اخباری نشان می‌دهد که این روز‌ها از کش و قوس شورای شهر برآمده است.

از روزی که فایل صوتی منسوب به مهدی چمران، رییس سالخورده شورای شهر در گفتگو با نرگس سلیمانی، عضو دیگر شورای تهران به شبکه‌های اجتماعی درز کرد که در آن از «تهدید اعضای شورای شهر» در صورت رای ندادن به علیرضا زاکانی، گزینه شهرداری تهران سخن به میان رفته بود، کمتر تحلیلگری آینده روشن و پرامیدی را برای مدیریت شهری ششم تهران تصور می‌کرد.

واقعیت این است که در وضعیت کنونی، درجه تب بین شورای شهر و زاکانی شهردار، هر هفته بالاتر می‌رود. به خصوص با انتصابات اخیر زاکانی در مدیریت شهری، برخی اعضای شورای شهر دیگر رسما اختلاف نظر خود با شهردار را به رسانه‌ها کشانده اند.

این تنش با انتصاب حیدری، داماد زاکانی به عنوان مشاور شهردار در امور هوشمندسازی شهر تهران به اوج رسید. هرچند که در نهایت، شب گذشته شهردار تهران در نامه‌ای خطاب به مردم نوشت: با احترام و پذیرش انتقاد مردم، حکم صادره برای مشاور هوشمندسازی را ملغی کردم.

اما تا پیش از این، از برخی اعضای شورای شهر به این مساله واکنش نشان دادند و روزنامه‌ها هم در صفحات خود تحلیل‌های جالبی از «دامادزدگی» زاکانی سخن‌ها گفتند و او را با مدیرانی که قبلا دامادهایشان را به نان و نوایی رسانده بودند، مقایسه کردند.

این گزارش‌ها نشان میدهد که اختلافات عمیقی بین زاکانی و اعضای شورای شهر وجود دارد که پس از گذشت تنها دو سه ماه از حضور زاکانی در کاخ بهشت، دارد علنی می‌شود.

اختلافاتی که بیشتر از طریق تکذیب اعضای شورای شهر، سعی شد روی آن‌ها پوششی گذاشته شود تا شکاف بین اصولگرایان انقلابی در مدیریت شهری بیش از گذشته علنی نشود. ولی واقعیت این است که گویی ماه عسل انتخابات تمام شده است.

البته در این میان مانور صدا و سیما روی قصه شهرداری و پوشش خبری ماجرای انتصاب داماد زاکانی در شهرداری تهران هم واکنش‌هایی را برانگیخت. بخش خبری ۲۰ و ۳۰ شدیدترین حملات را به انتصابات اخیر زاکانی ترتیب داد و در گزارش مفصلی، پنبه شهردار تازه به تخت نشسته تهران را زد.

محسن شاکری‌نژاد، عضو هیئت علمی دانشگاه صداوسیما نیز درباره پخش برنامه‌های خبری در خصوص تنش‌های اخیر در مدیریت شهری گفت: «آقای پیمان جبلی در ابتدای شروع کارشان، تاثیر مثبتی روی شبکه اطلاع رسانی صداوسیما گذاشتند. یکی از این موارد پوشش اخبار داماد آقای زاکانی و دیگری پوشش بحران هک سامانه سوخت بود و به نظرم این موضوع قابل تقدیر است و با همین رویکرد می‌تواند در حوزه‌های مختلف ادامه پیدا کند».

شاکری‌نژاد ادامه داد: «این شروع ماجرا است، قرار نیست کامل باشد، اما به مرور زمان بیش‌تر به رسالت خود می‌پردازد. درباره این اخباری هم که پوشش داده شده است باید گفت ما یکسری اخبار داریم که کامل نیست، مثلا ماجرای هک کردن جایگاه‌های سوخت یا ماجرای اینکه آقای علیرضا زاکانی، شهردار کنونی تهران داماد خود را به عنوان دستیارش انتخاب کرده را صداوسیما پوشش داده است. اما تنها آن بخشی را بازتاب داده که در دسترس است.»

اعضای شورای شهر: زاکانی از قانون عبور کرد

در این میان بازیگران اصلی مدیریت شهری یعنی اعضای شورای شهر هم درباره انتصابات اخیر زاکانی به روش‌های آشکار شروع به انتقاد از او کرده اند. اولین کسی که از بین اعضای شورای شهر واکنش نشان داد مهدی چمران، رییس ۸۰ ساله شورای شهر بود. او در مقابل خبرنگاران از انتصاب یکی از بستگان شهردار سخن گفت.

برخی از اعضای شورای شهر می‌گویند داماد زاکانی که مشاور او شده، دارای کارنامه مرتبط اجرایی با پست جدید نیست. سید احمد علوی در این خصوص که نظر اعضای شورا با انتصاب صورت گرفته در شهرداری تهران چیست؟ گفت: «در این خصوص بهتر است با سخنگوی شورا صحبت کنید، ما طی تعاملاتی که انجام دادیم به این توافق رسیدیم که در خصوص مسائل این چنینی تنها سخنگوی شورا صحبت کند!»

علی اصغر قائمی عضو دیگر شورای شهر در این باره گفت: «شورای شهر ششم در رابطه با انتصاب صورت گرفته نظریه رسمی اعلام نکرده است و هر کدام از دوستان یک نظریه شخصی دارند.»

وی گفت: «من به شخصه در رزومه داماد آقای زاکانی سابقه کار در حوزه انتصابی ندیدم یا اگر هم بوده خیلی مختصر بوده است. به نظر می‌رسد که این تصمیم با بی‌احتیاطی صورت گرفته است.»

زهرا شمس احسان رئیس کمیته ورزش شورای شهر تهران نیز با انتشار توئیتی نسبت به انتصاب حسین اوجاقی به عنوان رئیس سازمان ورزش شهرداری تهران انتقاد کرد و آن‌را غیرقانونی دانست.

وی در توئیتی نوشت: انتخاب رئیس سازمان ورزش شهرداری بر مبنای اساسنامه این سازمان باید از بین پرسنل رسمی شهرداری یا قراردادی با حداقل ۸ سال سابقه خدمت باشد. رعایت قانون باید خط قرمز باشد.

در مقابل این انتقادات، زاکانی در توییتر خود نوشت دامادش از شهرداری حقوق نمی‌گیرد و رابطه استخدامی هم ندارد. او اعلام کرد: «جهت پاسخگویی خدمت عزیزان: آقای مهندس حیدری هیچ رابطه استخدامی با شهرداری و دریافتی از آن نخواهد داشت و صرفا از تجربه و دانش علمی ایشان درحوزه هوشمندسازی تهران استفاده خواهم‌کرد. این امر غیرقانونی نبوده و این حکم صرفا برای اشراف و نظارت دقیق بنده از طریق ایشان در این پروژه مهم صادرشده‌است.»

توصیه طلایی به مدیریت شهری: نیرو‌های انقلاب را ناامید نکنید

تنش‌های بین زاکانی و شورای شهر، حتی به واکنش بین نیرو‌های اصولگرا هم منجر شد. مرتضی طلایی عضو اسبق شورای شهر تهران و از بزرگان اصولگرا درباره اختلافات مدیریت شهری می‌گوید: یک توصیه به دوستان شورای ششم و شهردار منتخب دارم که جنبه سیاسی ندارد. متاسفانه برخی اخبار گوناگونی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود نگرانی بین نیرو‌های انقلابی ایجاد کرده که نکند شورای شهر و شهردار دچار حواشی شده و از متن فاصله بگیرند و مسایل صرف مسایل اینچنینی شود.

طلایی توصیه اش را اینطور مطرح می‌کند: به صورت روشن توصیه ام به شهردار منتخب که از دوستان ما هستند و شورای شهر این است که اگر مسایلی وجود دارد هر چه زودتر حل و فصل کنید و فضا را به سمت کار برای مردم و شهر تهران ببرید.

او معتقد است اوضاع نگران کننده است و هر چه سریع‌تر مدیریت شهری باید خود را از حاشیه رها کند. طلایی می‌گوید: به عنوان کسی که از بیرون نگاه می‌کنم نسبت به وضع موجود مدیریت شهری احساس نگرانی دارم، چون این حواشی خدمت را از دوستان سلب نکند و موجب ناامیدی نیرو‌های انقلابی نشود. ممکن است اختلاف نظر و سلیقه‌ای در انتصابات وجود داشته باشد لکن باید به صورت غیررسمی و در جلسات کدخدامنشی بزرگتر‌های شورا این اختلافات را حل و فصل کنند و نگذارند به شبکه‌ها و فضا‌های سیاسی منتقل شود.

از نظر طلایی احتمال دارد شورای ششم به سرنوشت شورای پنجم گرفتار شود. این چهره مدیریت شهری می‌گوید: اگر شورای ششم به حواشی سیاسی گرفتار شد سم مهلکی است که باعث می‌شود همان بلای شورای پنجم به سر شورای ششم بیاید.

البته طلایی، بخشی از این تنش‌ها را به حضور تعدادی از اعضای شورای شهر در لیست نهایی اصولگرایان مربوط می‌داند که از نظر او، دارای تجربه لازم و کافی برای حضور در شورای تهران نبودند. طلایی می‌گوید: اعضای محترم شورا و عزیزانی که سابقه کار در شورا ندارند و جوان هستند بدانند کار در شورای شهر دستوری و آمرانه نیست و نیازمند گفتگو، حسن خلق، مدارا، تعامل، اقناع سازی و لابی است.

در مقابل این نگاه مشفقانه و نصیحت گرانه، برخی تحلیلگران مستقل معتقدند به زودی شورای شهر و شهردار به تنش‌های بزرگتری خواهند رسید. مهدی قوامی پور، دکترای جامعه شناسی سیاسی از این گروه است.

قوامی پور می‌گوید: در بازه زمانی که از عمر شورای شهر و انتخاب آقای زاکانی می‌گذرد، شورای شهر تلاش کرده کمترین حاشیه را داشته و به شهردار اجازه داده که برنامه هایش را اجرا کند. شورا و شهردار تلاش کردند برای جذب همکاری نیروی شهرداری، سعی کردند به بخشی از وعده‌هایی که به نیرو‌های شهرداری داده بودند، عمل کنند که نکته مثبتی است و باعث هماهنگی بیشتری می‌شود.

به گفته این جامعه شناس سیاسی، نقطه اصلی وضعیت فعلی را باید نحوه تعامل شورای شهر با زاکانی دید. او می‌گوید: ساختار شورای شهر و شهرداری در ایران به گونه‌ای است که شهردار ملزم به پاسخگویی به شورای شهر است. در مواقعی که شهرداران از اتوریته یا توان مدیریتی بالاتر برخوردارند، شورای شهر به حاشیه رانده می‌شود و ترجیح می‌دهد وارد مباحث تنش زا نشود و اجازه بدهد شهردار کارش را انجام دهد. در مواقعی که شهردار ضعف نشان دهد، شورا با قدرت وارد می‌شود و سعی می‌کند جای شهردار را بگیرد. این اتفاقات می‌افتد تا در نهایت شورا و شهرداری به تعادل در رابطه با همدیگر برسند.

او می‌گوید: با توجه به اتفاقات اخیر، آقای زاکانی و شورا در حال حرکت به سمت یک تعادل هستند. هنوز نمی‌توان قاطعانه گفت این تعادل ایجاد شده، ولی می‌شود نشانه‌هایش را دید. نشانه‌هایی مانند حضور آقای زاکانی در شورا پس از غیبت یک روزه که اعلام شد به خاطر بیماری است، انتخاب مدیران پس از آن روز از بدنه شهرداری نشان می‌دهد شورا و شهردار تهران به سمت نقطه تعادل حرکت می‌کنند که امیدواریم این نقطه تعامل به نفع شهروندان باشد.