افزایش قیمت بنزین کلید خورد؟ | افزایش قیمت بنزین با یارانه جدید بنزین
یک اقتصاددان گفت: من معتقدم اختصاص پانزده لیتر بنزین به هر کد ملی می تواند مقدمه‌ای برای افزایش بهای بنزین باشد.
طرح جدید دولت با یارانه جدید بنزین به پربحث ترین خبر در محافل اقتصادی. و کارشناسی تبدیل شده است. . طرح یارانه جدید بنزین اولین بار از طرف سخنگوی دولت اعلام شد که اجرای پایلوت یارانه جدید بنزین در کیش و قشم در آینده نزدیک انجام می شود. اقتصاددانان بسیاری به بررسی طرح یارانه جدید بنزین پرداختند و اکثرا معتقدند که با این طرح قیمت بنزین به شدت افزایش می یابد. در ادامه آخرین خبر از یارانه جدید بنزین را می خوانیم.
سیدمرتضی افقه، عضو هیئت علمی دانشگاه چمران اهواز افزود: هدف دولت از اجرای این طرح این است که عدالت در توزیع یارانه بنزین را اجرایی کنند و در حقیقت همه افراد جامعه از یارانه بنزین برخوردار شوند نه‌فقط کسانی که دارای خودرو هستند.
وی افزود: هرچند اجرای طرح اختصاص پانزده لیتر به هر کد ملی، در کوتاه‌مدت قابل‌توجیه است اما به نظر می‌رسد این اقدام، زمینه‌چینی برای افزایش قیمت بنزین در آینده باشد. دولت به این نتیجه رسیده برای جبران کسری بودجه خود حتی به افزایش قیمت خدمات دولتی متوسل شود تا کسری بودجه خود را تأمین کند.
افقه در پاسخ به این سؤال که اجرای این طرح به نفع چه کسی خواهد بود؛ گفت: در این مورد حداقل به نفع کسانی است که خودرو ندارند؛ در واقع یک نوع یارانه است و بنده حدس قوی می‌زنم که چون می‌خواهند قیمت بنزین را بالا ببرند و از تنش احتمالی ناشی از این افزایش جلوگیری کنند، ابتدا این پول را پرداخت می‌کنند که شیرینی دریافت یارانه به مذاق ملت خوش بیاید و در نهایت قیمت بنزین دستخوش افزایش شود.
وی تأکید کرد: باید دقت کرد توزیع پول در اقتصاد مسئله‌ای عادی نیست و در اصل نشان از شرایط نامناسب جامعه و اقتصاد دارد و طبیعی است به دلیل شدت تحریم‌ها و کاهش درآمدها، گریزی از این کار نیست اما باید توجه داشت این شیوه مملکت‌داری در زمینه اقتصادی بادوام نخواهد بود.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال که آیا این طرح سودی برای اقتصاد ملی دارد یا خیر؛ بیان کرد: واقعیت این است که چنین طرح‌هایی سودی برای اقتصاد ایران ندارد، اکنون دولت در تنگنای کمبود بودجه است و تمام این طرح‌ها عمدتاً با هدف تأمین کسری بودجه است. ما اقتصادخوانده‌ها براین‌باوریم یک تولیدکننده زمانی که در منطقه سود است به دنبال حداکثر کردن سود است و زمانی‌که در منطقه زیان قرار گیرد به دنبال حداقل کردن ضرر است. شرایط اقتصادی ما اکنون در منطقه زیان قرار دارد. دولت با این کارها به زعم خود می‌خواهد ضرر و زیان‌های ناشی از مشکلات اقتصادی را به حداقل برساند اما این طرح‌ها دوام ندارد.
وی در توضیح این مطلب ادامه داد: برای اینکه اقتصاد ملی به رشد برسد و رونق بگیرد، اقدامات اساسی و بسیار جدی لازم است که دولت و حاکمیت فعلاً چنین جهت‌گیری‌هایی ندارد.
این اقتصاددان گفت: قطعاً اقتصاد ایران درگیر مشکل است اما مشکلات با پول‌پاشی و توزیع یارانه نقدی کاهش نمی‌یابد. هیچ‌گاه توزیع یارانه عمومی نمی‌تواند سطح رفاه را افزایش دهد و به نظر من در کوتاه‌مدت راهی جز حل مشکل تحریم‌ها نداریم.
بر اساس نظام سهمیه‌بندی فعلی در خصوص بنزین، تنها 27 میلیون نفر دارنده خودرو و موتورسیکلت در کشور از یارانه بنزین بهره‌مند می‌شوند و کسانی که دو یا چند وسیله نقلیه دارند بیشتر از کسانی که یک وسیله نقلیه دارند از یارانه بنزین بهره‌مند هستند؛ اما در طرح تخصیص یارانه به افراد به جای خودروها، قرار است یارانه بنزین به هر کد ملی تعلق گیرد و تمام افراد جامعه بدون درنظر گرفتن اینکه وسیله نقلیه دارند یا ندارند، به مساوات از یارانه بنزین بهره‌مند شوند.
مبنای این طرح بر این اساس بوده که مردمی که وسیله نقلیه ندارند و یا نمی خواهند از یارانه بنزین خود برای مصرف بنزین یارانه‌ای استفاده کنند، بتوانند بنزین یارانه‌ای خود را در سامانه‌ای به‌فروش برسانند.
در پایان آذرماه، پیشنهاد اجرای آزمایشی طرح اختصاص سهمیه بنزین به افراد به‌جای خودروها در دو منطقه آزاد قشم و کیش در دولت مطرح شد تا در صورت اجرای موفق در خصوص گسترش این طرح تصمیم‌گیری شود.
علی بهادری‌جهرمی سخنگوی دولت، نخستین مسئولی بود که در این خصوص، اظهار نظر رسمی کرد. سخنگوی دولت در تاریخ سی‌ام آذرماه گفت: "درباره این طرح مقرر شده است به‌صورت آزمایشی در دو جزیره قشم و کیش، سهمیه بنزین به‌جای خودروها به افراد اختصاص پیدا کند و قیمت عرضه همان نرخ عادی 1500 تومان برای بنزین سهمیه‌ای و 3000 تومان برای بنزین آزاد است که هیچ تفاوتی با نرخ موجود نخواهد داشت. در زمان حاضر اگر کسی خودرو نداشته باشد نمی‌تواند از سهمیه بنزین هم استفاده کند در حالی که سوخت سرمایه ملی و متعلق به همه مردم است اما کسی که مثلاً چهار خودرو داشته باشد، چهار برابر سهمیه استفاده می‌کند، طبیعتاً این روش ناعادلانه است و سهم کسی که توان خرید خودرو ندارد در سوخت دیده نمی‌شود. اما با این تغییر که به‌صورت آزمایشی بنا شده است انجام شود کسی که خودرو ندارد هم می‌تواند سهمیه سوخت با کد ملی خود داشته باشد و آن را به‌قیمت مناسب به دیگران عرضه کند."
اجرای طرح سراسری با تخصیص 15 لیتر بنزین به هر نفر
اول دی‌ماه، محمدرضا لواسانی، سرپرست منطقه آزاد کیش نام این طرح را "بنزین برای همه" اعلام کرد و گفت: "از این پس سهمیه بنزین به دارندگان هر کد ملی دارای خودرو یا فاقد خودرو تعلق می‌گیرد، میزان یارانه تخصیصی به‌ازای هر نفر معادل 20 لیتر بنزین به‌نرخ 1500 تومان است."
بعد از صحبت این فرد مسئول در جزیره کیش، تمامی اظهارات روی سهمیه 20 لیتری بنزین به ازای هر کد ملی بود، تا اینکه جواد اوجی، وزیر نفت، ششم دی‌ماه در جمع خبرنگاران با اشاره به آغاز آزمایشی طرح تخصیص بنزین به افراد به جای خودروها در جزیره کیش و قشم گفت: "در این طرح که به صورت آزمایشی شروع شده بنزین با همان نرخ‌های 1500 تومانی یارانه‌ای و 3 هزار تومانی آزاد عرضه می‌شود و می‌بینیم که هیچ تغییری در قیمت‌ها صورت نگرفته است.
در این طرح بر اساس داشتن کارت ملی برای کسانی که حداقل یک سال در ایران اقامت داشته باشند به هر فرد 15 لیتر بنزین 1500 تومانی تعلق می‌گیرد که هر فرد دریافت‌کننده می‌تواند بنزین یارانه‌ای خود را به مصرف برساند و یا آن را در سامانه‌های مربوطه که اطلاع‌رسانی خواهد شد بفروشد. این طرح هم اکنون در مرحله آزمایشی و تکمیل کارهای کارشناسی است؛ به محض اینکه مرحله آزمایشی و انجام مطالعات کارشناسی تکمیل شود اجرای این طرح در سراسر کشور آغاز خواهد شد."
