تفاوت‌های عمده قالب های مدولار و خاص بتن
در هرجایی از شهر که قدم بزنید متوجه خواهید شد که اکثر سازه‌ها از بتن ساخته شده‌اند. بتن در طیف وسیعی از پروژه‌های ساختمانی استفاده می‌شود. بتن نه تنها از سایر مصالح ساختمانی قوی‌تر است، بلکه هزینه بسیار پایین آن نیز باعث محبوبیت بالای آن می‌شود. برای ساخت اجزای مختلف ساختمان، سازندگان نیاز به ساخت قالب‌هایی دارند که به بتن کمک کند تا شکل دلخواه را بگیرد که به آن‌ها قالب‌های بتنی گفته می‌شود.
شما می‌توانید یک قالب موقت یا یک قالب دائمی برای ساخت و ساز خود انتخاب کنید. قالب موقت قابلیت استفاده مجدد را دارد و می‌تواند چندین بار استفاده شود. قالب‌های بتنی بر اساس جنس آن‌ها به انواع مختلف از جمله قالب چوبی، قالب فلزی، قالب پلاستیکی و غیره تقسیم‌بندی می‌شوند. از طرفی قالب‌ها برای کاربردهای مختلف به اشکال و ابعاد متفاوت ساخته می‌شوند و از نظر محل و نحوه استفاده از آنان نیز به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. در این مقاله به تفاوت‌های عمده قالب‌های مدولار و قالب خاص بتن که دو قالب‌بندی پرکاربرد در صنعت ساختمان هستند، خواهیم پرداخت.
قالب بتن مدولار
قالب بتن مدولار که به عنوان قالب پیش ساخته نیز شناخته می‌شود، قالبی است که بتن در آن، خارج از محل، در یک محیط کنترل شده، جایی که فرآیند پخت و کیفیت بتن می‌تواند توسط کارگران کارخانه به دقت کنترل شود، محکم می‌شود. این امر کیفیت و دوام محصول را تضمین می‌کند زیرا ریخته‌گری بتن در محل می‌تواند آن را در معرض عناصر طبیعی مضر قرار دهد که می‌تواند تأثیر منفی بر فرآیند پخت داشته باشد. بتن پس از ریخته‌گری و محکم شدن، در محل ساخت و ساز نصب می‌شود. بتن مدولار به طور گسترده برای بسیاری از کاربردهای مختلف، به ویژه سازه‌های معماری و زهکشی فاضلاب استفاده می‌شود.
از آنجایی که با استفاده از قالب مدولار، بتن در یک محیط کنترل شده ریخته‌گری و پخت می‌شود، از عناصر مضر به راحتی جلوگیری می‌شود. در کارخانه، بتن در یک قالب قابل استفاده مجدد ریخته می‌شود که می‌تواند هزاران بار استفاده شود. به همین دلیل هزینه تولید در هر واحد نسبتاً پایین نگه داشته می‌شود. این کار قالب مدولار را به مصالح ساختمانی بسیار مقرون به صرفه تبدیل می‌کند.
فرآیند پخت بخش فوق‌العاده مهمی از ایجاد بتن است، زیرا تضمین می‌کند که بتن به درستی خشک شده و بسیار مقاوم است. در حالی که برخی از پروژه‌ها ممکن است نیاز به ریخته‌گری در محل داشته باشند، مانند کف گاراژ، بتن‌هایی که بدون محافظت عمل می‌کنند، اغلب از کیفیت پایین‌تری نسبت به بتن‌هایی که فرآیند پخت آن در یک محیط کنترل‌شده انجام شده است، برخوردارند. به همین دلیل بتن مدولار اغلب از کیفیت بالاتری برخوردار است، زیرا فرآیند ساخت آن تحت نظارت دقیق است که کیفیت و طول عمر آن را تضمین می‌کند.
قالب بتن مدولار به دلیل مقاومت بالا و هزینه کم در کاربردهای بسیار متنوعی استفاده می‌شود. با این حال، کاربردهای اصلی آن عمدتاً برای اهداف معماری و فاضلاب است.
سیستم‌های قالب بتن مدولار با پانل‌ها و اجزای استاندارد طراحی شده‌اند تا نیاز به برش مواد در محل را کاهش یا محدود کنند. این کار روند کلی را سرعت می‌بخشد و بنابراین به نیروی کار کمتری در محل نیاز دارد. با استفاده از سیستم‌های قالب مدولار عموماً آسان‌تر و سریع‌تر از قالب‌های معمولی می‌شود عمل کرد که در زمان صرفه‌جویی می‌کنند. استفاده یا فروش مجدد قالب مدولار پس از اتمام کار بخشی از هزینه‌ها را باز می‌گرداند. پیمانکاران تجاری، عمرانی و صنعتی می‌توانند با استفاده از سیستم‌های قالب‌بندی مدولار، به فرایند کار سرعت بخشند و در نتیجه هزینه‌های مالی کار و مصالح را به حداقل برسانند.
مزایای قالب مدولار
مزایای قالب مدولار عبارت است از:
- مونتاژ سریع در مقایسه با قالب‌های معمولی
- پیچیدگی کمتر
- کاهش هزینه پروژه
- طراحی شده برای برنامه‌های کاربردی
- طراحی مدولار و انتخاب پانل، قالب را حتی برای طرح‌های چیدمان پیچیده ممکن می‌کند.
- قالب فولادی تخت برای استحکام تضمین شده و چرخه عمر طولانی محصول
- انعطاف‌پذیر و منحصر به فرد
- ارائه ابعاد دقیق
- سازگاری سریع
- کاربر پسند - نصب و برچیدن آسان
- پرداخت صاف - می‌توان از گچ کاری جلوگیری کرد
قالب مدولار را می‌توان در بخش زیرساخت نیز استفاده کرد. در یک پروژه ساختمانی، قالب مدولار می‌تواند برای پایه، تیر پایه، ستون، دیوار، تیر سقف و شفت بالابر استفاده شود. هر جا که بتن‌ریزی انجام شود از این سیستم استفاده می‌شود. مزیت این است که تنها یک سیستم قالب در کل پروژه استفاده می‌شود. این قالب همچنین در بسیاری از پروژه‌های زیربنایی مانند دیوارهای RCC، پروژه‌های آبیاری برای زهکشی کانال، باکس بتنی، تصفیه‌خانه‌ها و مخازن استفاده می‌شود.
قالب خاص (سفارشی) بتن
قالب خاص که قالب سفارشی نیز نامیده می‌شود، به طور خاص برای برآوردن نیازهای فردی پروژه طراحی و ساخته می‌شوند. قطعات استاندارد قابل اجاره نیز ممکن است در فرم‌های خاص ادغام شوند، اما حداقل برخی از اجزای آن‌ها باید به صورت سفارشی ساخته و جداگانه تولید شوند.
قالب‌های خاص معمولاً برای سازه‌های بتنی با معماری پیچیده که با سیستم‌های قالب استاندارد یا معمولی قابل انجام نیستند، استفاده می‌شوند. ترکیبی از عوامل زیر می‌تواند به سازندگان کمک کند تا تعیین کنند که آیا برای تکمیل یک پروژه نیاز به استفاده از قالب خاص دارند یا خیر.
- شکل و اندازه ساختمان محل کار
- ظرفیت تحمل بار قالب
- کیفیت سطح بتن
- زیرساخت/تدارکات سایت کار
- برنامه زمان‌بندی ساخت و ساز
- شرایط آب و هوایی
قالب خاص بتن که به درخواست مشتری تولید می‌شوند، عمدتاً برای شکل‌دهی عناصر بتنی با اشکال خاص یا غیراستاندارد، در پروژه‌هایی که قالب‌بندی‌های معمولی قابل اجرا نیستند یا استفاده از آن‌ها توسط تجهیزات ایمن سیستم‌ها دشوار است، استفاده می‌شود.
انواع قالب‌های سفارشی:
- عناصر بتنی با سطوح منحنی چند جهته
- عناصر بتنی پیش ساخته مانند تیرهای پل، ستون‌ها و غیره
- عناصر بتنی با مقاطع مدور
- تیر برق
قالب‌های فلزی خاص و سفارشی، زمان آماده‌سازی و مونتاژ قالب‌ها را در محل ساخت و ساز کاهش می‌دهد، شکل هندسی مورد نیاز یک سازه را فراهم می‌کند و در مقایسه با قالب‌های ساخته شده در محل، ظرفیت باربری بالایی دارد. این سیستم را می‌توان به‌گونه‌ای سفارشی کرد که تقریباً هر بار بتن تازه را تحمل کند.
قالب‌های سفارشی در مقیاس بزرگ ساخته شده از فولاد یا چوب نیاز به برنامه‌ریزی دقیق دارد. قالب‌های سفارشی با استفاده از سیستم‌های مدرن CAD طراحی و برنامه‌ریزی می‌شوند و توسط شرکت‌های فولادسازی یا نجاری تولید می‌شود و در صورت نیاز تحت یک راه‌اندازی آزمایشی قرار می‌گیرد. امکان انجام این کار معمولاً در سایت‌های ساختمانی وجود ندارد زیرا اغلب کمبود فضا، زمان، متخصصان یا تجهیزات لازم وجود دارد؛ بنابراین تعداد کمتری از شرکت‌های ساختمانی چنین قالب‌های سفارشی را، چه در محل ساخت و ساز و چه در حیاط ساختمان خود، تولید می‌کنند. در عوض، آن‌ها به تأمین‌کنندگان قالب خود که شرایط ایده آل و تجربه زیادی در ساخت قالب‌های سفارشی دارند، این کار را سفارش می‌دهند.
دفعات استفاده و ساختار سطوح بتنی تولیدی برای ساخت یک قطعه قالب سفارشی مهم است. جایی که تأکید بر عمر طولانی و تعداد استفاده زیاد است، قالب فولادی معمولاً مقرون به صرفه‌تر از سازه‌های چوبی است. ما اگر قالب فقط چند بار استفاده شود، معمولاً از چوب به عنوان ماده استفاده می‌شود. با این حال، چوب و فولاد را نیز می‌توان با هم ترکیب کرد، به عنوان مثال؛ یک قالب اسکلت فلزی موجود به عنوان یک سازه پشتیبانی برای تخته سه لا استفاده می‌شود.
تفاوت‌های عمده قالب‌های مدولار و خاص بتن
در تئوری، هر نوع پیکربندی بتن در محل را می‌توان با قالب‌های ساخته شده در محل شکل داد؛ اما در عمل قالب‌های سفارشی یا قالب خاص بتن اغلب می‌توانند مزایایی را ارائه دهند که در قالب‌های ساخته شده یا استاندارد پیش ساخته مانند قالب مدولار یافت نمی‌شوند؛ پیمانکار در ابتدا، قبل از تصمیم‌گیری در مورد اینکه کدام نوع قالب برای یک کار خاص بهترین گزینه است، باید یک تحلیل کتبی در مورد فشار، نیروها و بارها تهیه کند و دغدغه اصلی و اساسی او باید درباره استحکام کافی و اقتصاد پروژه باشد. اگر پس از انجام تجزیه و تحلیل، پیمانکار به این نتیجه رسید که نمی‌توان از قالب‌های مدولار از پیش ساخته شده استفاده کرد یا آن‌ها را متناسب با کار تغییر داد، ممکن است از قالب‌های خاص یا سفارشی استفاده شود. در ساخت قالب‌های سفارشی، پیمانکار ممکن است دو راه را در نظر بگیرد: استفاده از کارکنان خود برای طراحی قالب‌ها یا همکاری با بخش مهندسی یک سازنده قالب. دومین راه مزایای زیادی برای آن دارد، زیرا تولیدکننده قالب‌های پیش‌ساخته تجربه زیادی را در یک دوره زمانی جمع‌آوری می‌کند. با استفاده از خدمات سازنده قالب، پیمانکار قادر خواهد بود تا ارقام مربوط به روش‌ها و تجهیزات را درست برآورد کند، همچنین می‌تواند از تجربیات سازنده قالب برای انتخاب نوع قالب استفاده کند. این اطلاعات برای پیمانکار در کارهای آتی که نیاز به قالب‌بندی خاص دارند و حتی کاری که در آن قالب‌ها قابلیت استفاده مجدد را به صورت مکرر دارند، بسیار مفید خواهد بود.
تنها پولاد، یکی از بزرگ‌ترین تولید کننده‌های قالب است که برای پروژه‌هایی که امکان استفاده از قالب‌های استاندارد وجود ندارد، قالب‌های فلزی به صورت سفارشی طراحی و تهیه می‌کند و هر پروژه را با مناسب‌ترین راه‌حل و قالب‌های سفارشی خاص با موفقیت اجرا می‌کند.
ایمنی، صرفه‌جویی در زمان و سادگی عناصر کلیدی هر ساخت‌وساز مدرن هستند و قالب‌های سفارشی تنها پولاد برای برآوردن هر نیازی طراحی شده است. تنها پولاد تجربه انجام پروژه های داخلی بزرگ از جمله پل زیرگذر صیاد شیرازی، مجموعه بزرگ ایرانمال، بزرگراه تهران-شمال و غیره را دارد.
