پدیده ال نینو دوباره به ایران بازگشت!! | سیل و خشکسالی در ایران با وجود این پدیده افزایش می یابد
پدیده ال نینو به ایران بازگشت؟ ؛ یک اقیانوس‌شناس: بله!باید آماده تغییر رژیم بارش‌ها، سیل، خشکسالی و بارندگی‌های تابستانی شویم
به اعتقاد محقق پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، کاهش سرعت سامانه «غرب‌وزان عرض‌های میانی» به‌دلیل گرمایش زمین موجب شده تا این سامانه به عرض‌های پایین‌تر نفوذ کند و نه فقط از روی دریای مدیترانه که از روی دریای سرخ نیز عبور کند و رطوبت این دو دریا از طریق عربستان به جنوب ایران برسد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در خصوص بارندگی‌های بهار سال جاری، گفت: امسال منطقه جنوب غرب آسیا، از جمله ایران، بهار مرطوب‌تری را تجربه کرده‌اند. بسیاری از محققان این شرایط را به طور عمده به رویداد ال نینو نسبت می‌دهند.
وی، ال نینو را شرایطی دانست که دمای سطحی آب اقیانوس در مرکز و شرق اقیانوس آرام به طور متوسط بالاتر از میانگین است و بروز این پدیده می‌تواند به طور قابل توجهی بر الگوهای آب و هوای جهانی تأثیر بگذارد.
نادری خاطر نشان کرد: در مورد جنوب غربی آسیای، ال نینو می‌تواند منجر به افزایش بارندگی در طول ماه‌های بهار شود. البته این مسئله صرفاً به پدیده ال‌نینو محدود نیست، بلکه عامل مهم دیگر تغییر اقلیم ناشی از افزایش گازهای گلخانه‌ای است که موجب شده است تا دمای سطح کره زمین نسبت به متوسط بلندمدت افزایش یابد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی تاکید کرد: در طی سال ۲۰۲۳ دمای متوسط کره زمین نسبت به میانگین بلند مدت در حدود یک و نیم درجه افزایش را تجربه کرد و در بسیاری از مناطق جهان رکوردهای جدیدی از گرمای هوا شکسته شد.
وی با بیان اینکه بارش در ایران به طور عمده ناشی از سامانه‌هایی است که از اقیانوس اطلس شمالی منشأ می‌گیرد و غالباً در طی فصل زمستان و بهار موجب بارش در کشور می‌شود، یادآور شد: با گرم شدن زمین و به ویژه افزایش تبخیر از سطح اقیانوس‌ها، مقادیر بخار موجود در جو افزایش می‌یابد.
نادری ادامه داد: در طی سال ۲۰۲۳ دمای سطح آب در اقیانوس اطلس شمالی به طور متوسط بیش از یک درجه سانتی‌گراد نسبت به متوسط بلندمدت افزایش داشته است و این روند افزایشی همچنان ادامه دارد. همین امر موجب شده است تا مقادیر بیشتری از بخار آب به سمت شرق، از جمله منطقه غرب آسیا روانه شود. مسئولیت انتقال این بخارات بر عهده سامانه‌ای است که ما آن را سامانه «عرض‌های میانی» می‌دانیم و سامانه مدیترانه‌ای بخشی از آن است.
این محقق پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی گفت: اتفاقی که امسال افتاد، آن است که سرعت سامانه غرب‌وزان عرض‌های میانی به دلیل گرمایش زمین کمتر شد. همین امر، این فرصت را فراهم کرد تا این سامانه به عرض‌های پایین‌تر نفوذ کند و نه فقط از روی دریای مدیترانه که از روی دریای سرخ نیز عبور کرده و رطوبت این دو دریا را از طریق عربستان به جنوب ایران برساند.
وی خاطر نشان کرد: شرایطی که امروزه در اثر تغییرات اقلیمی بر زمین حاکم شده است، کار پیش‌بینی بلندمدت اقلیمی را مشکل می‌کند. آنچه در آن شکی نیست، این است که ما باید خودمان را برای شرایط اقلیمی جدیدی آماده کنیم. این شرایط جدید با تغییر رژیم بارش، سیل، خشکسالی، بارندگی‌های تابستانی و به طور کلی شرایط حدّی همراه خواهد بود.
نادری اضافه کرد: تغییرات اقلیمی بر الگوهای آب و هوایی تأثیر می گذارد و برخی از مناطق را مرطوب‌تر و برخی دیگر را خشک‌تر می‌کند.
بازگشت ال‌نینو چه کشورهایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
سازمان جهانی هواشناسی سازمان ملل (WMO) هشدار می‌دهد بازگشت ال‌نینو جان انسان‌های بسیاری را تهدید می‌کند، زیرا این پدیده به معنای شرایط آب‌وهوای شدید و گرم شدن زمین در سال جاری بیشتر از سال قبل است. کشورهای نزدیک به اقیانوس آرام بیشترین تاثیر را از این پدیده خواهند برد.
هشت سال گذشته زمین گرم‌ترین سال‌های ثبت‌شده در جهان را تجربه کرد که منعکس‌کننده روند گرمایش طولانی‌مدت ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای است. گرم‌ترین سال ثبت‌شده در جهان تاکنون سال ۲۰۱۶، مصادف با یک ال‌نینوی قوی بود که البته تغییرات آب‌وهوایی در سال‌های پس از آن، بدون وقوع پدیده ال‌نینو نیز باعث افزایش دمای شدید شده است.
ال‌نینو یک رویداد اقلیمی است که مسئولیت افزایش دمای جهانی و تشدید رویدادهای شدید آب‌وهوایی را برعهده دارد. طبق ادعای اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات‌متحده، در طول این پدیده آب‌هوایی، دمای جهان حدود ۰.۲ درجه سانتی‌گراد افزایش می‌یابد که این امر می‌تواند به معنای شکستن حد تعیین‌کننده ۱.۵ درجه سانتی‌گراد گرمایش جهانی باشد.
علت وقوع ال‌نینو
تغییرات دما و بادهای اقیانوس آرام به عنوان دلایل وقوع ال‌نینو ذکر شده است. در این پدیده آب گرم اقیانوس آرام به سمت شرق می‌رود و رودباد (جریان جتی) اقیانوس آرام به سمت موقعیت خنثی جنوبی خود حرکت می‌کند. این امر باعث خشک شدن و گرم شدن هوا در شمال ایالات‌متحده و بارش شدید باران و سیل در سواحل خلیج و جنوب شرقی این کشور می‌شود. در اروپا نیز ال‌نینو منجر به زمستان‌های سردتر و خشک‌تر در شمال و زمستان‌های مرطوب‌تر در جنوب می‌گردد.
بازگشت ال‌نینو باعث می‌شود امسال از سال گذشته گرم‌تر شود، تا جایی که سال ۲۰۲۳ را برای پنجمین یا ششمین بار به گرم‌ترین سال در تاریخ تبدیل می‌کند. از سوی دیگر حس شدن اثرات ال نینو ماه‌ها طول می‌کشد و وقوع آن ممکن است به این معنا باشد که رکوردهای دما در سال ۲۰۲۴ شکسته خواهد شد.
ال‌نینو پس از گذشت سه سال از الگوی هوای خنک بازگشته است و به احتمال ۹۰ درصد تا پایان سال با شدت متوسط یا بالاتر ادامه خواهد داشت. بنابراین رکوردهای دما در حال شکسته شدن است، زیرا ال‌نینو به‌طور معمول با رکوردشکنی دما در سطح جهانی همراه است. این رویداد آب‌وهوایی جهانی می‌تواند اثرات آب‌وهوایی شدیدی از موج گرما تا طوفان‌های شدیدتر به همراه داشته باشد و تلفات جانی بر جای گذارد.
دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند که ال‌نینو در سال جاری بر دمای جهانی، آب‌وهوا و حیات دریایی تأثیر خواهد گذاشت و جهان با امواج گرمای شدیدتر، فصول گرم طولانی‌تر و طوفان‌های قوی‌تری مواجه خواهد شد. نخستین مکان‌هایی که تأثیرات این پدیده را احساس می‌کنند، کشورهای نزدیک به اقیانوس آرام هستند. اندونزی و استرالیا نیز هوای گرم‌تر و خشک‌تری را تجربه خواهند کرد و احتمال آتش‌سوزی در این مناطق بیشتر خواهد بود. بارش‌های موسمی در هند و باران‌های آفریقای جنوبی کاهش خواهد یافت اما شرق آفریقا ممکن است شاهد بارندگی‌ها و سیل‌های بیشتر باشد.
ال‌نینو همچنین فعالیت طوفان را در اقیانوس آرام افزایش می‌دهد، بنابراین مکان‌هایی مانند هاوایی در معرض خطر طوفان‌های استوایی قرار خواهند گرفت. این پدیده حیات دریایی را در امتداد سواحل اقیانوس آرام به خطر می‌اندازد و باعث کاهش فیتوپلانکتون در امتداد سواحل و در نتیجه غذای کمتر برای ماهی‌های خاص می‌شود. گرم‌تر شدن آب‌ها به‌دنبال این پدیده همچنین باعث سفید شدن صخره‌های مرجانی می‌شود./همشهری
