همه‌چیز درباره یک نیاز مهم بدن/ چه‌کسی اولین ویتامین را کشف کرد؟
تغذیهٔ و رژیم غذایی نامناسب، می‌تواند موجب کمبود یا فقدان یک یا چند ویتامین شده و در ادامه باعث بروز برخی بیماری‌ها شود.
ویتامین اصطلاحی است که برای توصیف طیف وسیعی از ترکیبات آلی موجودات زنده استفاده می‌شود که برای سوخت‌وساز مواد غذایی، اعمال مهم بدن، پرورش و سلامتی لازم هستند. بیشتر ویتامین‌ها باید از طریق غذا به بدن برسند، چراکه بدن انسان‌ها، ماهی‌ها و پرندگان ویتامین تولید نمی‌کند اما برخی جانداران دیگر مانند سگ‌ها می‌توانند به‌اندازه نیاز ویتامین C تولید کنند. ویتامین‌ها هرکدام وظایف مختلفی برعهده دارند و مقدار موردنیاز آنها نیز متفاوت است.
تغذیهٔ و رژیم غذایی نامناسب، می‌تواند موجب کمبود یا فقدان یک یا چند ویتامین شده و در ادامه باعث بروز برخی بیماری‌ها شود. ویتامین‌ها موجب تسهیل سوخت‌وساز بدن یا متابولیسم شده و رشد و نمو و ترمیم یاخته‌های بدن را امکان‌پذیر می‌کنند. درمجموع می‌توان گفت هرکدام از آنها از بروز یک بیماری جلوگیری می‌کنند.
چه کسی اولین ویتامین را کشف کرد؟
هیچ کشف واحدی وجود نداشت که بتواند دسته مواد مغذی‌ای را که اکنون آنها را ویتامین می‌نامیم، تعیین کند. در اواخر قرن نوزدهم، شیمی و زیست‌شناسی باهم ترکیب شدند و مجموعه‌ای از بینش‌ها را درباره پیچیدگی تغذیه انسان ارائه دادند. دانشمندان فهمیدند که یک رژیم غذایی سالم باید بیشتر از تعادل مناسب پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و مواد معدنی باشد. مطالعات مختلف در مورد رشد و نمو حیوانات (بسیاری از آنها با اصلاح شیر) به وجود عواملی ضروری برای زندگی اشاره داشت که در غلظت‌های بسیار کم وجود داشتند.
در سال ۱۹۰۱، «گریت گرینز» دانشمند هلندی حدس زد که کمبود مواد مغذی می‌تواند مسبب شیوع بیماری ویرانگری به نام «بری‌بری» در اندونزی باشد. نوشتن مطالب بیشتر توسط یکی از همکاران وی، موجب شد یک بیوشیمی دان لهستانی به نام «کازیمیرز فانک» الهام بگیرد و عمیق‌تر به این موضوع بپردازد. تلاش‌های وی منجر به کشف نوع خاصی از ترکیب نیتروژن «به نام آمین» شد که می‌توانست از آن بیماری جلوگیری کند. درواقع کشف ویتامین B۳ یا نیاسین توسط فانک که «آمین حیاتی» نامیده می‌شود، اصطلاح ویتامین و همچنین اولین ارتباط واضح بین عدم وجود یک عنصر ریزمغذی ضروری و یک بیماری را در اختیار ما قرار داد. اگرچه ازنظر فنی کمبود ویتامین B۱ (تیمین) مربوط به بیماری بری‌بری است، اما درمجموع این یافته‌ها باعث ایجاد جرقه‌ای شد تا یافته‌های جدیدی درمورد ترکیبات مختلف با عملکردهای مهم بدن کشف شود.
ویتامین‌ها چند دسته‌اند؟
برای انسان، بیش از ده ترکیب وجود دارد که در حال حاضر ویتامین در نظر گرفته می‌شوند. ویتامین‌ها به دو دستهٔ اصلی تقسیم می‌شوند: ویتامین‌های محلول در چربی که شامل ویتامین E، ویتامین K، ویتامین D و ویتامین A است و ویتامین‌های محلول در آب که ویتامین C و ویتامین‌های گروه B ازجمله آنها هستند.
در ادامه برخی از متداول‌ترین نمونه‌های ویتامین‌ها را معرفی می‌کنیم:
ویتامین A: گروه کمی از ترکیبات را که در تنظیم رشد و نمو سلول‌ها در سراسر بدن ما دخیل هستند، تحت پوشش قرار می‌دهد. بیشتر فرم‌های فعال آن رتینول و اسید رتینوئیک هستند که کمبود آنها تأثیرات شدیدی بر رشد، ایمنی و بینایی دارند. ویتامین A یا رتینول می‌تواند در جگر، روغن جگر ماهی کاد، هویج، بروکلی، سیب‌زمینی، کره، کلم، اسفناج، کدو تنبل، بعضی پنیرها، تخم‌مرغ، زردآلو، طالبی و شیر یافت شود.
ویتامین B یا ویتامین‌های B کمپلکس: خانواده‌ای متشکل از هشت ماده مغذی ضروری است: تیامین(B۱)، ریبوفلاوین (B۲)، نیاسین (B۳)، اسید پانتوتنیک (B۵)، پیریدوکسین (B۶)، بیوتین (B۷)، فولات (B۹) و کوبالامین (B۱۲). این ویتامین‌ها در چرخه متابولیسم سلولی نقش دارند و موجب افزایش متابولیسم بدن شده و رشد و تقسیم سلول‌ها را افزایش می‌دهند. این ویتامین‌ها برای سلامت پوست، ماهیچه‌ها، دستگاه ایمنی و عصبی و نیز کاهش استرس ضروری هستند. منابع ویتامین B۱ شامل پسته، ماهی، ارده و لوبیاها، ویتامین B۲ شامل هویج، شیر، پنیر و بادام، ویتامین B۳ شامل تخم‌مرغ، چغندر و کرفس، ویتامین B۵ شامل قارچ و کلم بروکلی، ویتامین B۶ شامل مواد غذایی سبوس‌دار و سیر، ویتامین B۷ شامل برگ چغندر و زرده تخم‌مرغ، ویتامین B۹ شامل آووکادو و سبزی‌های برگ سبز و ویتامین B۱۲ شامل جگر، گوشت بوقلمون و گوشت مرغ می‌شود.
ویتامین C: این ویتامین نقش‌های مختلفی در بدن ما دارد، از کمک به جذب آهن گرفته تا ترمیم زخم و حذف گونه‌های اکسیداتیو واکنش‌پذیر. ازآنجاکه ما نمی‌توانیم ذخایر زیادی از این ویتامین را حفظ کنیم و این ماده سریع تخلیه می‌شود، باید با یک رژیم غذایی سالم از میوه‌ها و سبزی‌های دوباره آن را جذب کنیم. این ویتامین در میوه‌هایی همچون پرتقال، نارنگی، لیموشیرین و کیوی و سبزی‌هایی مانند انواع کلم، گل‌کلم، شلغم، فلفل سبز و فلفل دلمه‌ای، جعفری، پیازچه، شاهی و گوجه‌فرنگی یافت می‌شود.
چرا نام ویتامین‌ها را حروف گذاشته‌اند؟
در سال ۱۹۱۶ مقاله‌ای از «کورنلیا کندی» و «المر وی مک کولوم»، بیوشیمی‌دانان آمریکایی، از حروف A و B برای توصیف ترکیبات آلی محلول در چربی و آب که به‌عنوان عوامل جانبی حیاتی در تغذیه در نظر گرفته شده‌اند، استفاده کرد. این سیستم به‌زودی گسترش یافت و ویتامین‌های کشف‌شده دیگر در سال‌های بعد را نیز شامل شد.
ویتامین K چیست؟
باگذشت زمان ویتامین‌هایی که با حروف F ، G و H تعیین شده بودند مجدداً نام‌گذاری شدند، درحالی‌که حرف موجود در ویتامین K مخفف کلمه انعقاد از واژه Coagulation در زبان دانمارکی گرفته شده، به همین نام باقی مانده است. تزریق ویتامین K بلافاصله پس از تولد در بسیاری از کشورها به نوزادان تزریق می‌شود تا از انعقاد خون جلوگیری شود.
چه مقدار ویتامین باید مصرف کنیم؟
درحالی‌که ویتامین‌ها برای سلامتی مهم هستند، اکثر ما با یک رژیم غذایی متعادل و مدرن به‌راحتی سطح موردنیاز خود را می‌توانیم به دست آوریم. بسیاری از مطالعات هیچ منفعت طولانی‌مدتی در مصرف قرص‌های مولتی‌ویتامین روزانه نشان نداده است. در حقیقت، شواهدی وجود دارد که بهتر است در صورت امکان بدن از طریق موادغذایی ویتامین موردنیاز خود را دریافت کند.
آیا لازم است روزانه مولتی‌ویتامین مصرف کنیم؟
تا زمانی که پزشک تشخیص نداده که شما در یک ویتامین خاص کمبود دارید، بعید است که نیاز به مکمل‌های روزانه برای مدت‌زمان طولانی داشته باشید.
آیا می‌توان ویتامین‌های زیادی مصرف کرد؟
مصرف خودسرانه و بیش‌ازحد ویتامین‌ها می‌تواند حتی موجب بیماری شما شود. حتی مصرف زیاد ویتامین‌های محلول در آب مانند ویتامین C و ویتامین B (که در بدن نمی‌ماند و دفع می‌شوند) می‌توانند علائمی مانند اسهال یا سوزش معده را ایجاد کنند. سایر ویتامین‌ها مانند ویتامین A در صورت مصرف بیش‌ازحد توسط مادران باردار، می‌تواند موجب نقایص مادرزادی نوزادان شود.
