دعوت از زنان برای رقص در مراسم ترحیم | رقص همراه با پوشش نامناسب و غیر اخلاقی
دعوت از زنان لخت و بیشرم برای رقص در مراسم ترحیم جنجالی شد.
وقتی یک نفر می میرد، خانواده و دوستانش برای او مراسم ترحیم و عزا برگزار می کنند. آشنایان او در این مراسم حاضر می شوند تا مراتب حزن و اندوه خود را نشان بدهند و با خانواده متوفی همدردی کنند و از درد آنها بکاهند. گاهی تعداد افراد شرکت کننده در مراسم مرگ یک نفر، نشان می دهد که او چقدر آدم خوب و محبوبی بوده است!
اما مراسم ترحیم از جایی به جای دیگر فرق می کند، ولی در همه آنها مردم گِرد هم می آیند تا ناراحتی و غمشان را نشان بدهند. در برخی مناطق روستایی چین، خانواده ها برای کاهش اندوه مرگ خویشاوندان خود و جذب تعداد بیشتری شرکت کننده در مراسم، از زنان نیمه برهنه رقاص برای اجرای نمایش دعوت می کنند.
این طور که به نظر می رسد چنین مراسمی مورد رضایت مسئولان چینی قرار نگرفته است، به ویژه وزارت فرهنگ چین که پیشتر اعلام کرد از هرگونه برگزاری مراسم رقص زنان نیمه برهنه در روزمرگ شهروندان چینی و عملکرد رکیک و مبتذل رقاصه ها در استان هایی از قبیل جیانگسو، آن هوئی، هیبی و هینان جلوگیری خواهد کرد.
به این منظور وزارت فرهنگ چین یک خط تلفن رایگان را به این زمینه اختصاص داده تا اگر کسی چنین مراسمی را دید، فوراً تماس بگیرد و به آنها گزارش بدهد و البته شهروندانی که در این باره همکاری کنند پاداش هم می گیرند.
رسانه دولتی چین در این باره گفت: رقاصه های عریان، مردم را به فریاد کشیدن، قهقهه زدن، سوت و کف زدن و فحاشی وامی دارند، هر از چندگاهی هم وقتی که رقاصه اقدام به انجام کارهای شنیع می کند، کسی در آن میان داد می زند که از این صحنه عکس نگیرید! نمایش های برهنه در چین ممنوع است. با این حال هنوز خانواده های روستایی با این هدف که افراد بیشتری را برای شرکت در مراسم ختم خویشاوندانشان ترغیب کنند، چنین مراسمی برگزار می کنند و آن را نوعی احترام به مُرده می پندارند.
آنقدر این کار برایشان مهم است که نه تنها قانون را زیر پای می گذارند بلکه اموال هنگفتی حتی معادل حقوق یک سالشان را به خواننده ها و زنان رقاص می دهند تا در مرگ خویشاوندانشان برقصند. با وجود اینکه هدف اساسی از این نمایش افزایش تعداد شرکت کنندگان برای ابراز احترام به متوفی است، این آداب و رسوم بنا به ادعای برخی کارشناسان درونمایه ای باستانی دارد و به آداب و رسوم مرتبط به باروری بازمی گردد و نشانه ای از آرزوی متوفی برای داشتن فرزندان بیشتر است.
این نخستین بار نیست که مسئولان چینی خواستار مبارزه با این پدیده هستند. در سال ۲۰۱۵ میلادی وزارت فرهنگ چین اعلام کرد که وجود رقاصه های عریان در مراسم ترحیم، کار نامتمدنانه است. این اظهار نظر پس از انتشار تصاویری از دو روستای چینی منتشر شد که مردان، پیرمردها و کودکان با دقّت در حال دیدن رقص زنان برهنه در مراسم مرگ بودند.
رَقْص حرکات موزون و هماهنگ بدنی است که معمولاً همراه با آواز و موسیقی انجام میشود. بسیاری از فقیهان همه انواع رقص را حرام میدانند؛ اما برخی دیگر معتقدند رقصی حرام است که با کاری حرام همراه باشد؛ مثلاً موجب برانگیختن شهوت شود. برخی از فقیهانی که رقص را بهخودیخود حرام میدانند، رقص زن برای زن و رقص زن برای شوهرش را در صورتی که با حرام دیگری همراه نباشد، از حکم حُرمت، استثنا کردهاند.
مفهومشناسی
رقص به حرکات موزون و هماهنگ بدن گفته میشود که معمولاً با آواز و موسیقی همراه است.[۱] فقیهان از رقص در بخشهای «مکاسب مُحَرَّمه» (تجارتهای حرام) و «مسائل مُستَحَدثه» (مسائل جدید) بحث میکنند.[۲]
حکم رقصیدن
در زمینه حکم فقهی رقص، دو دیدگاه کلی وجود دارد: دیدگاه نخست که دیدگاه بیشتر فقیهان است، رقص بهخودیخود حرام است.[۳] اما برپایه دیدگاه دوم، رقصیدن زمانی حرام است که با کار حرامی همراه باشد[۴] یا موجب برانگیختن شهوت شود.[۵]
همچنین از نظر فقیهان نگاه کردن به رقص حکم خود رقص را دارد.[۶] و در صورتی که موجب تحریک شهوت، تأیید و جرأت گناهکار و نیز ترتب فساد بشود، جایز نیست.[۷]
علت حرمت رقص
در نوشتههای فقهی دلایلی چند برای حرامبودن رقص آمده است که به شرح زیر است:
رقص مصداق لهو است و لهو حرام است.[۸]
در روایتی از پیامبر(ص) از رقصیدن بهصورت مطلق نهی شده است.[۹]
رقص منشأ فساد است و حیا را از بین میبرد.
استثناءات
بسیاری از فقیهانی که رقص را حرام میدانند، استثنائاتی برای آن مطرح کردهاند:
رقصیدن زن و شوهر برای یکدیگر: برخی فقیهان، رقصیدن زن برای شوهرش را جایز میدانند.[۱۱] از این گروه کسانی رقص شوهر برای زنش را هم جایز میدانند[۱۲] و کسانی جایز نمیدانند.[۱۳] البته جایز بودن رقصیدن زن و شوهر برای یکدیگر در صورتی است که با حرام دیگری همراه نباشد.[۱۴] محمدتقی بهجت از مراجع تقلید، رقصیدن زن و شوهر برای یکدیگر را حرام دانسته است.[۱۵]
رقصیدن زن برای زن: طبق فتوای برخی از فقیهانی که رقص را بهخودیخود حرام میدانند، رقصیدن زن برای زن جایز است.[۱۶] البته این حکم در صورتی است که رقصیدن با حرامی دیگر مثل غِنا همراه نباشد و هیچ مردی حتی از محارم زن آنجا نباشد.[۱۷]
سماع
صوفیان نوعی رقص به نام سماع را در مکان و زمان خاصی انجام میدهند و معتقدند با این حرکت، حالت شور و وَجدی پیدا میکنند که به خداوند نزدیک میشوند؛[۱۸] اما برخی از آنان رقص و آهنگ را برای صوفی جایز نمیدانند.